Plaatwaarde: The Concert for Bangla Desh van George Harrison
Publicatiedatum: 14 november 2018
De lp is weer helemaal terug van weggeweest! En dat is goed nieuws voor iedereen die ze nog op zolder heeft liggen, want sommige oude platen zijn inmiddels veel geld waard. In Plaatwaarde bespreekt lp-kenner Marjolein van Dam elke 2 weken een kostbare lp. Deze week: The Concert for Bangla Desh van George Harrison en anderen.
Eerste grootschalige benefietconcert ooit
In 1970 heerst er in Bangladesh ( wat dan nog geschreven wordt als Bangla Desh) veel onrust. Het land is verwikkeld in een burgeroorlog én daar bovenop heeft de verwoestende cycloon Bhola een spoor van vernieling achtergelaten. De situatie baart de bekende Indiase sitarspeler Ravi Shankar veel zorgen. Deze zorgen deelt hij op een dag met zijn goede vriend en ex-beatle George Harrison. Zij willen de bevolking van het land graag helpen en besluiten 2 benefietconcerten te organiseren om geld in te zamelen. Een revolutionaire keuze, want het is voor het eerst in de geschiedenis dat er met een grootschalige concertenreeks aandacht wordt gevraagd voor een humanitaire ramp. Later volgt onder meer zanger Bob Geldof Harrisons voorbeeld door in 1985 de concertenreeks Live Aid te organiseren voor de slachtoffers van de hongersnood in Ethiopië.
Muzikale grootheden
Het eerste concert uit de The Concert for Bangla Desh-serie vindt op 1 augustus 1971 rond 2.30 uur plaats in de New Yorkse concertzaal Madison Square Garden; het tweede op diezelfde dag rond 8 uur ’s avonds. Tijdens de concerten treden verschillende muzikale grootheden op zoals Eric Clapton, Bob Dylan, Ringo Starr en Leon Russell. Natuurlijk staan natuurlijk Shankar en Harrison zelf ook op de bühne. De artiesten die optreden tijdens The Concert for Bangla Desh spelen nummers van zichzelf, maar ook van anderen
200.000 dollar voor Bangladesh
De concerten zijn een groot succes en brengen uiteindelijk meer dan 200.000 dollar op voor Bangladesh. Het idee is om het concert binnen 11 dagen uit te brengen op vinyl, maar dat loopt even anders. Harrison en producer Phil Spector hebben er veel langer werk aan dan vooraf gedacht, waardoor het album in de VS pas uitkomt op 20 december 1971 en in Groot-Brittannië op 10 januari 1972.
Duur, maar succesvol
Meteen na het uitkomen komt er een storm van kritiek op gang, want het album is ongelofelijk duur voor die tijd. Toch verkoopt het goed en weet het bovenaan de hitlijsten te komen. In totaal staat The Concert for Bangla Desh 6 weken op nummer 2 in de Amerikaanse Billboard top 100 en voert het 4 weken lang de Nederlandse Album Top 100 aan. Ook wint de plaat in 1973 een Grammy Award voor beste album van het jaar. De Grammies zijn de muzikale equivalent van de Oscars.
Marjolein taxeert The Concert for Bangla Desh
“Van het album The Concert for Bangla Desh zijn al gauw 40 verschillende persingen verschenen op vinyl. De opvallendste verschillen zijn de kleur van de box -er zijn oranje en witte boxsets- en de kleur van de afbeelding. Daarnaast zijn er versies met de Spaanse titel El concierto para Bangla Desh. De kartonnen box is berucht om zijn kwetsbaarheid, we hebben al heel wat gescheurde hoeken voorbij zien komen. Volledig gave exemplaren zie je niet zo vaak. De box oogt luxe, de waarde valt echter tegen.
Eerste persingen
De eerste Amerikaanse persing is op Apple Records, het platenlabel dat The Beatles in 1968 oprichtte. De distributie van dat label verliep in Amerika via platenmaatschappij Capitol. Het catalogusnummer is STCX 3385. De box is oranje, het boekwerk wit met op de achterkant in de hoek de tekst ‘Printed in the USA’. De labels op de plaat hebben de kenmerkende foto van het kindje boven in een wit gedeelte. De rest van het label is donker oranjerood. Links van het midden staat onder ‘Side one’ het nummer STCX 3385, rechts staat STCX (1/2/3/4)-3385, afhankelijk van welke plaatkant het is. In de uitloopgroef staat, zoals je dat noemt, het matrixnummer geëtst. Hierin is o.a. door een speciaal teken te herkennen in welke perserij de plaat geperst is. Het is te specifiek om daar verder op in te gaan. De waarde van deze persing in een perfecte staat, ligt tussen de 40-85 euro. Perfect houdt in dat naast het vinyl ook de box, het boekwerk en de originele binnenhoezen onbeschadigd zijn. Als deze in een slechtere staat zijn keldert de waarde snel, aangezien er veel exemplaren in omloop zijn.
De Engelse persing heeft hetzelfde catalogusnummer als de Amerikaanse persing: STCX 3385. Het label van de plaat heeft ook dezelfde kenmerken, alleen staat hier onderaan het label ‘Made in England’. De waarde van deze versie is vergelijkbaar met de Amerikaanse: in een perfecte staat tussen de 40-85 euro.
Nederlandse Persing
De eerste versie in Nederland is een Europese persing. Grappig is dat het boekwerk de vermelding ‘Printed in the USA’ heeft. Het catalogusnummer is STCX 3385. De box is oranje, het boekwerk wit. Het label op de plaat is oranjebruin, met de afbeelding van het kind bovenaan het label. Links van het midden staan de verschillende muziekrechtenorganisaties vermeld: STEMRA (Nederlands), GEMA (Duits), SDRM (Frans) en BIEM (overkoepelend). Onderaan het label staat ‘Made in Holland’. De waarde van deze versie in perfecte staat ligt tussen de 25-45 euro.
Aardig om te vermelden is een versie die in Duitsland uitkwam bij een van de vele lees- en platenclubs. De box heeft namelijk een Nederlandse persing als inhoud. Deze editie kwam uit bij ‘Deutscher Schallplattenclub’, te herkennen aan de sticker op de doos met de tekst ‘Sonderauflage Deutscher Schallplattenclub 28 156-8’. De waarde van een goed exemplaar is tussen de 20 en 40 euro.
Bijzondere exemplaren
Zoals ik eerder al meldde is de waarde van de plaat beperkt. Het meest geld is er neergeteld voor eerste Amerikaanse persingen in seal (tussen de 150-200 euro) en gesigneerde exemplaren. Zo is er in 2006 een exemplaar met de handtekeningen van alle artiesten die op het album meedoen geveild voor 467 euro. Deze versie zou 16 jaar later nog wel eens veel meer waard kunnen zijn.
Dan zijn er nog een paar Zuid-Amerikaanse uitschieters, die beide in perfecte staat zo rond de 150 euro waard zijn. Deze hebben een witte box en de titel El concierto para Bangla desh. De een komt uit Uruguay (catalogusnummer 12315), de ander uit Argentinië (catalogusnummer 119.539).
Plaatwaarde in Wekker-Wakker-Weekend!
Jan Rietman vertelt elke 2 weken in het MAX-radioprogramma Wekker-Wakker-Weekend! het verhaal achter de platen die Marjolein in Plaatwaarde bespreekt. Op 17 november 2018 bespreekt hij The Concert for Bangla Desh in de uitzending. Wekker-Wakker-Weekend! is elke zaterdag van 06.00 tot 10.00 uur te beluisteren op NPO Radio 5.
Luister hier het fragment over The concert for Bangla Desh uit Wekker-Wakker-Weekend! terug
Zelf een plaat in uw verzameling waarvan u denkt dat deze veel waard is? Meld de titel dan aan via het Plaatwaarde-aanmeldformulier.
