Deel 8: De secundaire bronnen

In deel 8 legt Vincent uit dat u van allerlei aanvullende bronnen gebruik kunt maken om achtergrondinformatie te vinden over uw voorouders.

In allerlei aanvullende bronnen kunt u achtergrondinformatie vinden over uw voorouders. U kunt daarmee hun dagelijks leven reconstrueren. Het onderzoek in deze bronnen kan erg veel tijd en inspanning kosten, maar het is zeker de moeite waard.

Typen secundaire bronnen

Er zijn verschillende typen secundaire bronnen die elk bij andere archiefdiensten worden bewaard. Veel van dit soort archieven zijn tegenwoordig opgegaan in grote gemeente-, stads- of provinciale archieven. U zult merken dat maar weinig van deze informatie is gedigitaliseerd. Op de websites van archiefdiensten staat doorgaans aangegeven welke archieven daar aanwezig zijn. In geval van twijfel kunt u altijd telefonisch contact opnemen met de archiefdienst of het CBG.

Aanvullende bronnen: bezit

Vraagt u zich af of uw voorouders rijk of juist arm waren, dan kunt u op zoek gaan naar informatie over hun bezit. Deze informatie kunt u onder andere vinden in memories van successie en in notariële archieven.

Memorie van successie

Vanaf 1806 waren erfgenamen verplicht opgave te doen van een nalatenschap die zij erfden. Een belastingambtenaar maakte een overzicht van de baten en lasten van deze nalatenschap. Dit overzicht werd een memorie van successie genoemd. In een memorie van successie vindt u dus inzicht in het vermogen van iemand op het moment van overlijden. U kunt de memories van successie vinden in rijksarchieven.

Notariële archieven

Een dankbare bron voor informatie over het bezit van voorouders vormen de notariële archieven. De meeste Nederlanders bezoeken tijdens hun leven één of meer keren een notaris. Bij aankoop van een huis of grond, voor het opstellen van huwelijkse voorwaarden of een testament.

Vanaf 1811 is er een landelijk netwerk van notarissen, maar ook voor die tijd waren er notarissen actief. Om notariële akten van uw voorouders te vinden is het belangrijk dat u weet waar zij woonden en welke notaris in dat gebied werkzaam was.
Weten welke notarissen er op welk moment in welke plaats actief waren? Bij het CGB in Den Haag vindt u daar verschillende publicaties over:

• Register der protocollen van notarissen in Nederland van plm 1550 tot heden van F.L. Hartong (Rotterdam 1916)
• Het Protocollenregister: register van de protocollen van de notarissen die in de periode van 1916-1984 in Nederland in functie waren van J.E. Kasdorp en J. de Vries (Amsterdam 1985)

Soms heeft de archiefdienst die het notariële archief beheert een index gemaakt. Maar als deze index ontbreekt en u geen nadere aanwijzingen heeft, moet u alle akten van een notaris uit een bepaalde woonplaats doorwerken.

Waar vindt u notariële archieven?

Notariële archieven vindt u in rijksarchieven in de provincies, maar soms ook in gemeente- of streekarchieven. Neem contact op met het rijksarchief in de provincie waar u wilt zoeken. Daar weet men vaak precies waar u het betreffende notariële archief kunt vinden.

In het volgende deel worden er nog meer secundaire bronnen uitgelegd. Klik hier als u terug wilt naar het overzicht van de cursus stamboomonderzoek.