Opdat wij niet vergeten

In de aanloop naar de Nationale Herdenking op 4 mei heeft MAX meer dan 45 oorlogsdocumentaires en –series online gezet. Verhalen over onze helden, over de vijand en vergeten verhalen die ons doen beseffen en blijven herinneren dat vrede en veiligheid niet vanzelfsprekend is.

De speciale selectie films, documentaires en series zijn onder de noemer Oorlogsverhalen te bekijken via maxvandaag.nl: De zaak Menten, Oorlogsgeheimen, Mijn Missie, Archief van tranen, Vrouwen in oorlogstijd, 013 Still on patrol, Twee zussen in verzet, Het was oorlog, Liever dood dan vermist, Getekend in Westerbork en nog heel veel meer.

Oranjevreugde

We staan op de drempel van de slechts twee officieel erkende nationale feestdagen die ons land rijk is: Koningsdag op 27 april en vlak erna op 5 mei Bevrijdingsdag. Met speciale live uitzendingen vanaf Paleis Soestdijk laat MAX heel tv-kijkend Nederland meegenieten van de festiviteiten ter ere van ons staatshoofd. De feestdag wordt door velen nog weleens abusievelijk ‘Koninginnedag’ genoemd op basis van tientallen jaren traditie, maar sinds 2014 heet de dag Koningsdag en wordt hij gevierd op 27 april, de verjaardag van koning Willem-Alexander. Onze vorst doet het volgens de leden van het MAX Opinie Panel na vijf jaar koningschap uitstekend en oogst terecht veel waardering en respect.

Geen vrije dag

Opvallend: Koningsdag is voor iedereen een vrije dag, terwijl Bevrijdingsdag dat alleen voor ambtelijke diensten en het onderwijs is. Voor bedrijven is Bevrijdingsdag slechts eens in de 5 jaar een vrije dag. Pogingen dat te veranderen hebben helaas nog geen resultaat gehad.

Doorgeven aan volgende generaties

Op Bevrijdingsdag, voorafgegaan door de Nationale Dodenherdenking, herdenken we plechtig en ernstig het einde van de Tweede Wereldoorlog en staan we, omlijst door feestelijkheden, stil bij onze  vrijheid en democratische verworvenheden. Voor die onvolprezen vrijheid hebben velen hun leven gegeven, iets wat we nooit mogen vergeten en – oh zo belangrijk – aan de volgende generaties moeten doorgeven. Vandaar het motto van het Nationaal Comité 4 en 5 mei: Geef de vrijheid door.

Nieuwe rituelen

Tijdens de Nationale Herdenking herdenken we de Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en oorlogssituaties en vredesmissies nadien. Bij die gelukkig alsmaar drukker bezochte nationale en lokale herdenkingen gebruiken we traditioneel bekende rituelen: de Taptoe, twee minuten stilte, het leggen van een krans. Maar er komen de laatste jaren ook nieuwe herdenkingen bij waar alternatieve rituelen een plek krijgen, zoals het voorlezen van gedichten en het noemen van namen. Er ontstaan ook diverse activiteiten om kinderen en jongeren bij de herdenking te betrekken. Dat op zoek gaan naar nieuwe vormen van herdenken is een prijzenswaardig initiatief. Zo zorg je ervoor dat 4 mei ook in de toekomst aansprekend blijft.

Wie neemt initiatief?

Sinds 2001 wordt ieder jaar het draagvlak voor herdenken en vieren onderzocht; wat is de beleving van Nederlanders ten aanzien van 4 en 5 mei? Deze beleving kan in de loop der tijd veranderen. De Tweede Wereldoorlog ligt immers achter ons en jongere generaties hebben geen eigen herinneringen meer aan die oorlog. Uit het Nationaal Vrijheidsonderzoek 2017  blijkt dat 80 procent van de Nederlanders zich tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei en Bevrijdingsdag op 5 mei in sterke mate met elkaar verbonden voelen. Het aantal mensen dat 5 mei heel belangrijk vindt, is sinds 2011 niet meer zo hoog geweest. 8 op de 10 Nederlanders vinden het vieren van Bevrijdingsdag belangrijk. Het percentage Nederlanders dat vindt dat deze nationale feestdag ook een vrije dag zou moeten zijn, groeit al een aantal jaar: van 60 procent in 2015 naar ruim zeventig procent dit jaar. Mijn oproep aan het kabinet en de Tweede Kamer: wie neemt het initiatief om 5 mei een échte nationale feestdag en dus vrije dag te maken? Aan het draagvlak onder de bevolking zal het niet liggen!