Liesblessure

Veel sporters krijgen ooit wel eens te maken met een liesblessure. Een liesblessure kan het gevolg zijn van een val of ontstaan door zich te verstappen, maar in verreweg de meeste gevallen is de oorzaak een te lange, te veelvuldige en te intensieve belasting van de spieren in de lies.

Bij een liesblessure is ofwel de iliopsoas-spier, ook wel heupbuiger genoemd, of de adductorspier, die het been naar binnen trekt, geforceerd. De blessure zit meestal in de overgang van de spier naar de pees, of bij de aanhechting van de pees aan het bot. Ook de rechte buikspieren (musculus rectus abdominis) en de schuine buikspieren (obliquus) zijn spiergroepen die een belangrijke rol kunnen spelen bij liesblessures.

Klachten

In tweederde van de gevallen treedt de liesblessure geleidelijk op als gevolg van overbelasting. Ook de pijn ontstaat geleidelijk. Zoals bij alle overbelastingblessures voelt de sporter alleen wat pijn, irritatie of stijfheid bij aanvang van het sporten of na afloop. Tijdens of wanneer de spieren voldoende opgewarmd zijn, zijn er over het algemeen geen klachten. Maar door de liesblessure niet te behandelen, nemen de pijnklachten en de immobiliteit toe in ernst en heftigheid. Het resultaat kan zijn een chronische en blijvende liesblessure. Door een goede warming-up is veel blessure leed te voorkomen. Negeer de blessure niet en laat het behandelen door een fysiotherapeut.

Acute liesblessure

In een derde van de gevallen is er sprake van een acute liesblessure in de vorm van een spierverrekking of spierscheurtje. Dit is een acute sccherpe of krampende pijn voor in de lies of de spieren aan de binnenzijde van het bovenbeen na een explosieve beweging. De pijn kan ook naar de buik uitstralen, en soms ontstaat er een blauwe plek of een zwelling. De ernst van een liesblessure kan variëren: bij een eerstegraads blessure is er sprake van een irritatie of verrekking en is het krachtsverlies nog minimaal. U kunt dan erger voorkomen door de trainingen aan te passen, voldoende rust te nemen en oefeningen te doen om de bovenbeen- en buikspieren te versterken. Bij een tweedegraads liesblessure is er sprake van een ingescheurde spier of pees. Het krachtsverlies is fors en er zijn plotselinge pijnscheuten voelbaar. En bij een derdegraads liesblessure is er een totale ruptuur: een afgescheurde spier of pees. Dan is direct operatief ingrijpen noodzakelijk.

Iedereen kan het krijgen

Iedereen kan een liesblessure oplopen door een onverwachte ongelukkige beweging. Dit kan ook gebeuren als u bijvoorbeeld ’s winters op straat loopt te glibberen en uitglijdt. U probeert dan een onbedoelde spagaat te voorkomen en dat kan al genoeg overbelasting geven om zoiets op te lopen. Ook zijn er mensen met relatief korte spieren, houdingsafwijkingen in de wervelkolom of het bekken of met een beenlengteverschil die een groter risico lopen. En wie eerder een liesblessure heeft gehad loopt ook kans op herhaling. Daarom is een goede revalidatie van belang, ook omdat er bij een ongecontroleerd genezingsproces verklevingen in de liesstreek kunnen ontstaan.

Ze snel mogelijk klachten vrij worden

Om de klachten kwijt te raken is het nodig om de training te stoppen of in elk geval zoveel te minderen, dat er vrijwel geen pijn optreedt. Dat kan bij een liesblessure lang duren. Het grootste gevaar is dat de sporter weer te snel begint met wedstrijden en de blessure gelijk weer terug komt. Begeleiding door een (sport-)fysiotherapeut is zinvol om de juiste trainingsopbouw te zoeken. Het is van belang om de spieren rond de lies te trainen, maar ook om de buik- en rugspieren te versterken. Soms is het nodig om met een sportarts de precieze oorzaak van de klachten op te sporen.

Liesbreuk

De term ‘liesblessure’ is een algemene aanduiding voor klachten in de liesstreek, en daarmee valt een liesbreuk in wezen ook onder de liesblessures. Maar slechts in 7 procent van de gevallen van pijn in de liesstreek is er sprake van een liesbreuk.

Bij een liesbreuk (hernia inguinalis) is er sprake van een zwakke plek in de buikwand. Dit leidt tot uitstulping van het buikvlies in de liesstreek. Organen die normaal in de buikholte zitten, zoals de dunne darm, gaan daardoor uitpuilen. In het ergste geval kunnen daarbij bloedvaten worden afgekneld. Zo’n ‘beklemde breuk’ leidt tot hevige pijn en moet met enige spoed worden geopereerd. Maar heel vaak hebben mensen bij een liesbreuk lange tijd geen klachten of alleen een wat zeurderig gevoel in de liesstreek. Een patiënt merkt wel vaak een bobbel op in de lies die opkomt bij bijvoorbeeld persen, en die weer verdwijnt wanneer men gaat liggen of stopt met persen. Vaak kan men die bobbel zelf ook weer terugduwen.

Ontstaan liesbreuk

Een liesbreuk kan aangeboren zijn, dus een kind kan het al hebben, maar het is vaak het gevolg van zwaar tillen, overgewicht, problemen met de stoelgang of het plassen, of veel hoesten. Patiënten met taaislijmziekte lopen daardoor groter risico. Ook mensen die een blaasinstrument bespelen kunnen zo’n liesbreuk oplopen. Zo’n 27 procent van de mannen krijgt ooit een liesbreuk, tegen maar 2 procent van de vrouwen. Dit komt waarschijnlijk omdat vrouwen van nature een stevigere buikwand hebben. Bij mannen is de plek waar voor de geboorte de testikels vanuit de buik in het scrotum zijn gezakt, wat zwakker.

Gaat vrijwel nooit vanzelf over

Zolang een liesbreuk pijnloos blijft is een operatie niet nodig. Maar omdat deze aandoening, behalve bij baby’s, niet vanzelf overgaat en in de loop der tijd meestal verergert komt het er vrijwel altijd uiteindelijk toch van. Bij een operatie wordt het buikvlies hersteld met weefsel van de eigen buikwand. Of er wordt met een kijkoperatie een kunststof matje in geplaatst. Er is zelfs een zelfklevend matje ontwikkeld waardoor hechtingen in de buik niet meer nodig zijn. Toch blijft een klein deel van de mensen na de operatie ernstige pijnklachten houden. Dit kan zenuwpijn zijn, maar komt soms ook doordat het lichaamsvreemde materiaal van het matje niet wordt geaccepteerd. Het beste is dan eigenlijk om het matje weer te verwijderen. Het littekenweefsel wat zich daaromheen heeft gevormd kan dan gebruikt worden om de zwakke plek goed te hechten.

Dit onderwerp wordt besproken in Tijd voor MAX en Tijd voor MAX Radio op dinsdag 12 december 2017.

–

Stel uw vraag aan dokter Ted van Essen

U kunt van dinsdag 12 december tot woensdag 13 december 2017 10.00 uur hieronder vragen stellen aan dokter Ted van Essen over de lies. Andere vragen worden niet beantwoord. Na woensdag 6 december 2017 mag u uiteraard een reactie achterlaten, maar deze wordt niet meer beantwoord. Dit betreft geen persoonlijk consult! De dokter moet u daarvoor immers goed kennen. Dokter Ted helpt u graag met algemene informatie en achtergronden bij het onderwerp dat is behandeld in Tijd voor MAX.

U moet zich eerst registreren en inloggen om uw vraag te stellen. Uw e-mailadres is niet zichtbaar voor anderen en u kunt een fictieve naam opgeven. De naam die u achterlaat is wel zichtbaar. Ter bescherming van uw privacy verzoeken wij u persoonlijke gegevens niet te vermelden in uw bijdrage.