Kou vatten

Bestaat dat eigenlijk, kou vatten? In de herfst en in de winter hebben meer mensen last van verkoudheid dan in de zomer, maar komt dat van de kou? We zijn er allemaal mee opgevoed “doe je sjaal om en jas aan, anders vat je kou”, maar klopt dat wel? Luchtweginfecties komen meestal door virussen en die gaan makkelijk over van de een op de ander. Vooral als je dicht op elkaar zit, zoals in de winter. Dus vat je binnen eerder een verkoudheid dan buiten. Toch klopt er wel iets van.

Verkoudheid en griep

De eerste afweer tegen virussen en bacteriën begint al in de neus. Je neus bevochtigt en verwarmt de inademingslucht. Dat gaat heel efficiënt, want de koude buitenlucht is achter in de neus al op lichaamstemperatuur. Maar als de temperatuur van de neus lager is, is de weerstand daar wat minder. Dan kunnen virussen eerder toeslaan.

Iedereen is wel een paar keer per jaar verkouden. Echte griep (influenza) krijg je meestal maar 1 keer in een jaar en niet ieder jaar. Toch zijn we daar huiveriger voor dan voor een verkoudheid. Onlangs meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek dat de AOW-leeftijd in 2023 minder zal stijgen dan verwacht, omdat de levensverwachting voor het eerst in jaren gedaald is in plaats van gestegen. Dat komt door de griepepidemie van de afgelopen winter toen 7.500 ouderen meer overleden dan normaal in die tijd van het jaar.

Longontsteking

Influenza wordt niet vaak opgegeven als doodsoorzaak. Wel staan in de sterftestatistieken de complicaties van de griep, zoals een hartinfarct of een longontsteking door een bacterie zoals de pneumokok. Symptomen van een longontsteking zijn koorts, benauwdheid, spierpijn, pijn bij ademhalen en vermoeidheid. Bij ouderen verloopt een longontsteking vaak ernstiger en kan het weken tot maanden duren voordat ze weer de oude zijn. Ook hebben veel ouderen tijdelijk hulp nodig van anderen.

Jaarlijks krijgen  meer dan 125.000 mensen een longontsteking en belanden er 35.000 mee in het ziekenhuis en 10 procent daarvan overlijdt daaraan. Griep kun je voorkomen door te vaccineren, al is het vaccin niet altijd werkzaam. Ook tegen longontsteking door de pneumokokken bacterie kun je vaccineren. Dat vaccin bestaat al jaren en wordt in veel landen standaard aan ouderen verstrekt. In Nederland krijgen kinderen dat wel, maar de Gezondheidsraad broedt al een tijdje op een advies over de toepassing ervan bij ouderen.

Voorkomen beter dan genezen

Op 12 november 2017 is het Wereld Longontsteking Dag. Voor iedere ziekte bestaat wel een speciale dag of week, maar in dit geval vind ik die aandacht terecht. Er bestaat namelijk geen belangenvereniging voor longontstekingpatiënten die bijvoorbeeld die vaccinatie kan bepleiten. Meestal krijg je maar 1 keer in je leven een longontsteking en dan wordt je niet zo snel lid van een patiëntenvereniging.

Als kou vermijden dan niet helpt, wat kun je er dan aan doen om geen longontsteking te krijgen? De volgende adviezen helpen zeker: eet gezond, beweeg en zorg voor frisse buitenlucht. Neem voldoende rust. Stop met roken. Was vaker uw handen, dit voorkomt dat bacteriën kunnen verspreiden. Als u hoest, of niest, doe dat dan in een papieren zakdoekje of in de plooi van uw elleboog. Hiermee helpt u voorkomen dat u anderen aansteekt.