Ruigpootbuizerd, rover uit het noorden

In de loop van november komen de ruigpootbuizerds weer naar ons land om hier te overwinteren. Om buizerds te zien hoeft je niet zoveel te doen. Gewoon heel vaak en goed om je heen kijken en vaak de lucht afspeuren en dan krijg je ze vanzelf wel te zien. De kans dat er een ruigpootbuizerd over je achtertuin vliegt is heel wat kleiner. Er zijn er veel minder van en het zijn individualisten, ze trekken niet in groepen. De ruigpootbuizerden die hier overwinteren komen bijna allemaal uit Noorwegen. Ze vliegen pal zuid en komen dus in ons land terecht. De natuurgebieden waar je ze kunt zien, liggen allemaal ten noorden de grote rivieren , Daar hebben ze hun vaste overwinteringsstekkies. Hieronder wat tips over hoe u ze kunt herkennen en waar u ze kunt vinden.

Bevederde poten niet te zien

De poten van een ruigpootbuizerd zijn bevederd tot onderaan de klauwen maar in het veld is dat maar zelden te zien. Ook bij een zittende buizerd verdwijnen de poten meestal helemaal onder de borstveren en in de vlucht gaat het allemaal veel te snel. Een ruigpootbuizerd is wel beduidend groter dan een buizerd en heeft langere vleugels maar om dat snel te zien moet je wel heel vaak het veld in.

Man heeft streepje voor

En nu je toch als een echte gevorderde vogelaar bezig bent, let dan gelijk even op het verschil tussen de volwassen mannetjes en vrouwtjes. Bij buizerds is dat niet te zien maar de ruigpootbuizerdman heeft een streepje voor! Zijn staart heeft niet alleen een zwarte eindband maar ook nog een extra streepje dat daar bovenlangs langs loopt. Het begin van de staart is zowel aan de onder- als bovenzijde wit en contrasteert met de donkere vleugels. Overigens is het best lastig om een lichte buizerd, vooral als die ook even staat te bidden, van een ruigpootbuizerd te onderscheiden. Een biddende ruigpoot hangt wat soepeler in de lucht en zijn vleugels slaan ook wat verder door.

Broeden in het hoge noorden

Ruigpootbuizerds broeden niet in ons land maar op rotsen, hoge toendra’s en bergvalleien in Scandinavië en Rusland. Daar jagen ze vooral op lemmingen en ander kleine zoogdieren. De jonge pas uitgevlogen ruigpootbuizerden zijn op de borst verticaal gestreept terwijl de oudere vogels dwars gebandeerd zijn. Net als bij de meeste roofvogels slepen de mannen de prooien aan, die vervolgens door de vrouwtjes in stukken worden gescheurd en gevoerd. Broeden in het hoge noorden heeft  voor een dagroofvogel als de ruigpootbuizerd wel een groot voordeel. Omdat de zon maar heel even ondergaat kan er bijna de klok rond worden gejaagd!

Biddende roofvogel: witte staart en zwarte eindband

Gelukkig hebben ruigpootbuizerden een heel specifieke manier van jagen waardoor ze opvallen. Ze staan namelijk veel vaker dan buizerds te bidden. Net als torenvalken “staan” ze een meter of vijf tot tien boven de grond. Biddende roofvogels blijven met bewegende vleugels op dezelfde plaats in de lucht “staan”. Ze kunnen zo de grond onder zich afspeuren en zich onverwacht op hun prooi storten. Het is wel een jachttechniek die veel meer energie kost dan paalzitten, maar kennelijk op kortere termijn succes oplevert.

Bij de volwassen vogels valt, vooral als ze staan te bidden, de witte staart met zwarte eindband sterk op. Ze zijn dus iets groter dan buizerds en hebben veel zwaardere en donkerder polsvlekken op de onderkant van de vleugels en vaak ook zwarte buikvlekken.

Alleen in de winter

Ruigpootbuizerden zijn hier alleen maar in de wintermaanden. En dan moet je niet denken aan honderden of tientallen. Verspreidt over de Flevopolders, Waddeneilanden en rond de Dollard kom je hier en daar een enkele “ruigpoot” tegen. Je moet er dus het komende winterhalfjaar echt op uit, gewapend met verrekijker en een vogelgids. Nou ja, je moet natuurlijk niks, maar als je ruigpootbuizerds wilt zien is een dag het veld in absoluut noodzakelijk.