Vogels kijken, maar waar?

Vogelkijktip voor oktober: de Oostvaardersdijk tussen Almere en Lelystad.

Het Gemaal De Blocq van Kuffeler

Helder licht vriezend weer, weinig wind en een mild zonnetje aan een azuurblauwe lucht. Dat nodigt uit voor een dagje vogelen en we zetten koers naar de Oostvaardersdijk. Daar, iets ten zuiden van het Gemaal De Blocq van Kuffeler liggen een paar strekdammen die altijd wel beschutting bieden aan grote groepen dobberende duikeenden. Eerst speuren we nog even de korte begroeiing van  de werkkade af op sneeuwgorzen en strandleeuweriken, met hun zwarte duivelspluimpjes, maar dat levert deze keer niets op. We parkeren de auto zo, dat we geen last hebben van de koude oostenwind, schroeven de telescoop op het raamstatief en het werk kan beginnen. Natuurlijk, het is mogelijk om in een oogopslag te zien dat we te maken hebben met kuif- en tafeleenden maar dat is nog minder dan de helft van wat er écht te zien is. Wie weet zitten er nog wat brilduikers of andere soorten tussen. Eén voor één alle vogels geduldig bekijken om na te gaan of er individuele verschillen zijn te ontdekken, wat zijn ze aan het doen en waarom en zit er nog wat anders tussen? Op al die vragen krijg je alleen antwoord als je er de tijd voor neemt en dat doen we.

Nog een kop koffie uit de thermoskan, snel de handschoenen weer aan en het gluren en turen kan beginnen.

De brilduiker is een beauty

Natuurlijk, alle vogels zijn mooi maar een brilduiker vind ik nou eenmaal mooier dan een kuifeend en een nonnetje wint het bij mij weer van een brilduiker. We rijden naar het noorden met rechts de Oostvaardersplassen en links het Flevomeer. Overal in de luwte van de dijk drijven tafeleenden en kuifeenden. Overdag slapen en ’s nachts op jacht naar de driehoeksmossels. In plaats van de Knardijk op te draaien gaan we iets eerder naar links, een doodlopende dijk op. De laatste keer troffen we hier een smelleken die op een paar meter afstand in de berm ging zitten en zich prachtig liet bekijken. Vooraan, in de punt van de vluchthaven drijven mooie witte futen in hun satijnen winterjas. De weelderige voorjaarskuiven en wangwaaiers ontbreken nog. We gaan verder want het gaat het ons om een groepje zwart-witte vogels die in een konvooi wegzwemmen, de brilduikers. Een makkelijk te herkennen soort, die brilduiker want bij de naamgeving is goed gekeken naar zijn uiterlijk. We noteren vier mannetjes en de ronde witte vlekken schuin onder het oog doen inderdaad denken aan een afgezakte leesbril. De twee vrouwtjes moeten het zonder dit brileffect doen. Ze hebben dikke bruine koppen en een opvallend wit vleugelvlekje. De mannen vinden deze dames kennelijk zeer interessant, want ze bewegen hun kop schuin vooruit en ver achterover om zo, al baltsend, aandacht te trekken.

Veel zullen er hier straks niet achterblijven in het voorjaar. In ons land broeden elk jaar ongeveer tien paartjes brilduiker. De vijftienduizend die hier komen overwinteren gaan straks allemaal weer naar huis: Finland, Scandinavië en Noordwest-Rusland!