Scoliose

Er zijn in Nederland ongeveer 60.000 scoliose patiënten. Jaarlijks komen er 1.000 nieuwe patiënten bij, veelal zijn dat meisjes in de leeftijdsgroep 10-18 jaar.

Verkromming

Scoliose is een driedimensionale zijdelingse verkromming van de wervelkolom. Kort gezegd: een kromme rug. De wervelkolom groeit naar één kant krom, waardoor er één bocht ontstaat. In veel gevallen gaat het om 2 bochten. Daarnaast draait bij scoliose de wervelkolom om haar as. De verdraaiing van de wervelkolom veroorzaakt op borsthoogte aan de rugzijde een bolling van de ribben. Die bolling wordt gibbus genoemd, ook wel de bochel genoemd. Die valt op bij het voorover buigen. Dan is de ene kant van de rug hoger dan de andere kant.  Op een röntgenfoto is de krommingshoek precies te meten.

Symptomen

Scoliose heeft een bewegingsbeperking van de wervelkolom en mogelijk een beperking van de longwerking tot gevolg. Kinderen hebben er vaak helemaal geen last van. De verkromming valt pas veel later op bij toeval of bij een onderzoek bij de schoolarts. Op latere leeftijd kan scoliose ook leiden tot pijn en vermoeidheid. Is de scoliose op latere leeftijd ontstaan dan geeft dit vaak veel pijnklachten en bewegingsbeperkingen. Scoliose kan door de ontstane beperkingen en cosmetische effecten een grote invloed hebben op het dagelijks leven en de sociaal-maatschappelijke ontwikkeling.

Oorzaak

Scoliose is soms al bij de geboorte aanwezig, maar openbaart zich meestal tijdens de groei van baby naar volwassene, vaak rond de leeftijd van 10 jaar. De oorzaak kan liggen in afwijkingen van het bot, de zenuwen, de spieren of het bindweefsel. In 80% van de gevallen is de oorzaak van een scoliose die ontstaat tijdens de groei echter onbekend. Bij deze zogenaamde idiopathische scoliose zijn de spieren en wervels aanvankelijk normaal aangelegd, maar er ontwikkelt zich tijdens de groei een vervorming.

Soms is scoliose aangeboren, de congenitale scoliose. Dat komt door wervelafwijkingen, zoals halve wervels, of wervels die aan één kant aan elkaar vastgegroeid zijn. Sommige congenitale scolioses blijven vrijwel onopgemerkt, andere leiden tot ernstige lichamelijke gebreken en cosmetische afwijkingen.

Scoliose kan ook ontstaan door het krachteloos of verlamd zijn van spieren of spiergroepen, de neuromusculaire scoliose. En door slijtage, de degeneratieve scoliose. Bijvoorbeeld door een wervelverschuiving of een inzakking van een tussenwervelschijf en soms bij osteoporose.

Behandeling

Hoe eerder een scoliose wordt ontdekt, des te beter kan het resultaat van de behandeling zijn. De behandeling is er in de eerste plaats op gericht verdere verkromming van de wervelkolom tot stilstand te brengen door bijvoorbeeld oefentherapie en behandeling met een brace, een corset. Vaak duurt de behandeling een aantal jaren. Indien de scoliose daartoe aanleiding geeft dient een ingrijpende operatie plaats te vinden waarbij de wervelkolom met schroeven en staven wordt gecorrigeerd en gefixeerd. Er worden jaarlijks 600 scolioseoperaties verricht en 6.000 patiënten worden per jaar in een ziekenhuis behandeld.

Wanneer de kromming niet te erg is, is er goed mee te leven, maar als de krommingshoek te groot wordt, meer dan 40 graden, dan is een operatie vaak de beste oplossing.

Dit onderwerp is besproken in KoffieMAX op 7 maart 2012.