Wat is indexeren precies en waarom zijn de pensioenen jarenlang niet geïndexeerd?

Wat is indexeren precies? En waarom is dit jarenlang niet gebeurd met de pensioenen?

Indexering, indexering, indexering… Het is een term die de afgelopen jaren regelmatig voorbijkomt in het nieuws, juist omdat het lange tijd niet is voorgekomen. Want waarom zijn de pensioenen in Nederland zo lang niet geïndexeerd? En wat kan er nog meer geïndexeerd worden?

Wat is indexeren precies?

Simpel gezegd is indexeren een synoniem voor prijscompensatie. Oftewel, uw inkomen stijgt mee als de prijzen stijgen. Is er bijvoorbeeld een inflatie van 3 procent, maar stijgt uw inkomen ook met 3 procent, dan raakt u uw koopkracht ook niet kwijt. Zo’n indexering kan toegepast worden op bijvoorbeeld salaris, uitkeringen, kinderbijslag, alimentatie en dus ook pensioenen. Soms gebeurt dit 1 keer per jaar. Maar bijvoorbeeld de AOW wordt 2 keer per jaar gecorrigeerd, op 1 januari en 1 juli.

Vrouwelijk poppetje tussen euro's, pensioen
Lees ook: Rogier de Haan: ‘De pensioensuccessen van MAX Ombudsman’

Waarom zijn de pensioenen jarenlang niet geïndexeerd?

Klinkt eenvoudig toch? Maar helaas, in de praktijk kan het soms tegenvallen. Want na de financiële crisis van 2008 zijn de pensioenen tot 2021 niet geïndexeerd. In totaal zijn pensioendeelnemers miljarden euro’s aan pensioeninkomsten misgelopen. Dit komt mede door de strenge regels waar pensioenfondsen zich jarenlang aan hebben moeten houden. De dekkingsgraad moet in die jaren ver boven de 110 liggen. Dat wil zeggen: voor elke uitgekeerde euro is er minstens 1,10 euro in kas. Bovendien is onze levensverwachting steeds hoger geworden, waardoor we langere tijd pensioenuitkeringen blijven ontvangen. Ook hierdoor moeten de fondsen veel reserves in kas hebben.

Het blijkt daardoor jarenlang niet mogelijk te zijn om de pensioenen te indexeren, tot frustratie van veel pensioendeelnemers. In 2024 doet Stichting Pensioenherstel een massaclaim van 17 miljard euro tegen pensioenfonds ABP en de staat, ter compensatie van misgelopen inkomsten. Volgens Pieter Lakeman (Stichting Pensioenherstel) komt dit neer op 15.000 euro per gepensioneerde. “Ik begrijp dat je geen geld moet uitdelen dat er niet is. Maar de Nederlandse overheid is 5 keer zo voorzichtig als andere Europese landen”, benoemt hoogleraar pensioenrecht Hans van Meerten tegenover EenVandaag het pijnpunt.

In 2022, het jaar van de fors gestegen energieprijzen en mega-inflatie, zijn er alsnog versoepelde regels gekomen met betrekking tot de dekkingsgraad. Eind 2022 hebben de fondsen meteen hun pensioenen voor 2023 flink kunnen indexeren. 1 jaar later, eind 2023, volgt er nog een bescheiden verhoging met het oog op 2024. En wat zijn nu de verwachtingen, met het jaar 2025 in zicht?

2 ouderen van AOW-leeftijd lopend met boodschappen karretje
Lees ook: De AOW-leeftijd is meegestegen met de levensverwachting, maar waarom daalt deze nu niet mee?

Kan er in 2025 wel een indexering komen?

Nu, eind 2024, zijn de meeste pensioenfondsen weer terughoudend. Dat heeft weer te maken met een andere ontwikkeling, namelijk de naderende overstap naar het nieuwe pensioenstelsel. ABP, het grootste fonds, wil dit op 1 januari 2027 doen, de andere grote fondsen 1 jaar eerder. Daardoor willen de meeste fondsen nu nog niet te veel risico nemen.

En hoe zit het met overige indexeringen? Het wettelijk minimumloon wordt per 1 januari 2025 wel geïndexeerd, van 13,68 euro naar 14,06 euro per uur, een stijging van ongeveer 2,7 procent. Daarnaast is er een indexering van de alimentatie, maar deze is juist gebaseerd op de gemiddelde loonstijging. Alimentatieplichtigen gaan hierdoor 6,5 procent meer betalen per 1 januari 2025. Tot slot gaan de AOW-bedragen licht omhoog. De precieze AOW-uitkeringen per 1 januari 2025 vindt u hier.

(Bron: Archief, MAX Magazine, EenVandaag, Plus Online, NOS, Zwarte Zwanen, Rijksoverheid, De Volkskrant, Pensioenfonds Zorg & Welzijn. Foto: Shutterstock)

Geef een reactie

Reacties (15)

    Heinz says:

    Veel hangt af van de pensioen beheerder, van diens capaciteiten hoe met beleggen om te gaan.

    Eva111 says:

    Zoals ik eerder ergens gehoord heb is het een casino pensioen geworden. Maar afwachten wat er overblijft van de beleggingen dan krijg je misschien meer of minder pensioen, wel of geen indexering. En daar hebben dan die partijen voor gewone mensen lekker aan meegewerkt. Nou bedankt. Als je boven de zestig ben kan je geen apart pensioen potje meer opbouwen en moet je maar zie hoe je het rooit.

    JoostVDE says:

    Dat er om allerlei redenen niet geïndexeerd kon worden en dat het slecht ging op de financiële markt waardoor beleggingen van pensioen fondsen tegenvielen is “puur gelul”.
    In die slechte tijd kregen aandeelhouders en directeuren WEL vette bonussen en uitkeringen terwijl de pensioenen ONDER de contractueel vastgelegde 100% garantie uitgekeerd werden.
    Zelf heb ik een pensioen waarvan contractueel is vastgelegd is: inleg = uitkering (100%).
    Dan heb je dus NIKS te maken met slecht lopende investeringen en beleggingen. 100%=100%.
    Maar toch weten de geldwolven jou zuur gespaarde geld in te pikken.
    Kun je beter ZZP’er zijn (maar bestond toen nog niet) en zelf je pensioen regelen. (Niet via een geldwolven pensioen maatschappij).

    JoostVDE says:

    Dat er om allerlei redenen niet geïndexeerd kon worden en dat het slecht ging op de financiële markt waardoor beleggingen van pensioen fondsen tegenvielen is “puur gelul”.
    In die slechte tijd kregen aandeelhouders en directeuren WEL vette bonussen en uitkeringen terwijl de pensioenen ONDER de contractueel vastgelegde 100% garantie uitgekeerd werden.
    Zelf heb ik een pensioen waarvan contractueel is vastgelegd is: inleg = uitkering (100%).
    Dan heb je dus NIKS te maken met slecht lopende investeringen en beleggingen. 100%=100%.
    Maar toch weten de geldwolven jou zuur gespaarde geld in te pikken.
    Ze weten mazen in de wet en regelgeving te vinden die in hun voordeel werken en in jou nadeel. En daar doe je in dit kikkerlandje niks tegen.
    Kun je beter ZZP’er zijn (maar bestond toen nog niet) en zelf je pensioen regelen. (Niet via een geldwolven pensioen maatschappij).

    Rijkhoff says:

    Ze vinden altijd wel iets om volledige indexatie te voorkomen.
    Eerst ruim 10 jaar zitten prutsen met rente en percentages.
    Nu weer het nieuwe pensioenstelsel, buffers opbouwen heet dat. We barsten van het geld maar over ons eigen gespaarde loon hebben wij niks te vertellen. De politici en de ned bank hebben een Europese boterberg op hun hoofd.
    Let op!!! Straks doet Europa nog een greep in onze pensioenkas.
    Schandelijk hoe ze met een grote groep Nederlanders omspringen, die kunnen toch niks, alleen belasting betalen

    Theoreactie says:

    De pensioen zijn van de mensen die ervoor betaald hebben. Ik kan niet begrijpen dat de overheid die in het verleden al een greep in de pensioenpot heeft gedaan zich hiermee extreem bemoeit. Ik vind dat de mensen die betaald hebben via een referendum mee moeten beslissen over hun eigen geld. Actiegroepen hebben m.i. geen recht om over onze pensioengelden of over de wijze van beleggen te beslissen. Ook de overheid niet die zo graag zoekt naar wegen om ons pensioengeld in te zetten (woningbouw).
    Ooit hadden wij een welvaart vast pensioen en indexering en wie heeft die zomaar afgenomen ? In onze pensioenpot zit meer dan genoeg geld om te indexeren.

      aqualung says:

      Dankzij Wouter Koolmees die mede het nieuwe pensioenstelsel er door gejast heeft. Nu een topbaan bij de NS

    karelS says:

    Interessant is het artikel van S.Wynia d.d.15-10-2022 genaamd “Het schrikbewind van de Nederlandsche Bank kost pensioenfondsen 50 miljard”.

    Ben van der Aa says:

    De grootste boosdoener was de Nederlandse Bank(Klaas Knot) die bewust de rekenrente jarenlang te hoog stelde!! Pure geldroof van de bejaarden.

    H de Wilde says:

    Alle commentaren zijn deels juist.
    Maar de Nederlanders hebben jarenlang VVD gestemd die Rutte naar voren hebben geschoven.
    Nu zitten wij, met deze zwakke regering, met de gebakken peren.
    Zij kregen de puinhoop van Rutte, de VVD en D66 op hun bordje en moeten nu roeien met de riemen die zij hebben.
    Zij hebben slechte riemen en kunnen bijna niet roeien, dus de resultanen laten op zich wachten.
    Jetten van D66 en die schreeuwers van PvdA en Groenlinks, om over de SP en Denk maar te zwijgen, moeten eerst even nadenken alvorends zij vanaf de zijlijn commentaar geven.
    2025 wordt een zeer warm politiek jaar.
    Persoonlijk hoop ik dat dit kabinet het wel haald en kan blijven regeren. Zij zijn niet sterk maar met Schoof aan het hoofd moet het lukken.
    Op nieuwe verkiezingen zit niemand, behalve D66, Denk, Sp en o.a. PvdA., te wachten. Maar die laatsten snappen er soms niets van en schreeuwen alleen maar.

    Fijne kerstdagen en een voorspoedig 2025

    Vriendelijke groet,

    H. de Wilde

    marianne says:

    Ik heb mijn pensioen bij het PMA ( apothekersassistenten) krijg wél een berichtje dat ze zo goed beleggen maar krijg tevens een bericht dat verhoging er volgend jaar niet in zit. Mijn pensioen nu is MINDER dan in 2012! Wie kan me dit uitleggen.
    Het gaat nóg minder worden want door de te lage salarissen komen er minder assistenten en vertrekken de ouderen naar een ander beroep. Ik was eerst boos maar gaandeweg ook heel verdrietig. Het WAS een schitterend beroep.

    Hier Bergeijk says:

    Eenmaal geen of te lage indexering ontvangen heb je voor altijd koopkrachtverlies tenzij je bij een van de weinige fondsen zit die in het reglement “na-indexatie” bij voldoende dekkingsgraad hebben opgenomen. Na-indexatie zou verplicht voor alle fondsen in de pensioenwet opgenomen horen te worden. Een van de regeringspartijen zei dat de zon zou gaan schijnen. Op dit punt iets waar langer gepensioneerden naar uit zullen kijken.

    Iedereen een gelukkig 2025 gewenst.

    Arie Vogelaar says:

    Er is altijd een stok om de hond te slaan, stijgt de rente en verdienen ze mega aan de rente , dan kan men niet indexeren want de aandelen zijn gezakt.
    Daalt de rente en stijgen de aandelen inkomsten puissant dan kunnen ze niet indexeren want de rent is laag en aandelen inkomsten mogen ze niet rekenen, ja ja wie houd wie voor de gek, maar de aandeelhouders en CEO vangen wel mega bonussen, maar de pensionado wiens geld het uiteindelijk is heeft het nakijken

    aqualung says:

    Wij hebben het beste pensioenstelsel ter wereld.
    1500 miljard schoon op de plank.
    Als iedereen een normaal pensioen zou hebben en daar ook op een normale manier mee omgaat kan er in principe ieder jaar een normale indexering plaatsvinden.
    Op de manier zoals het nu gaat worden wij als pensioendeelnemers kort gehouden.
    Zal mij benieuwen hoe het zal gaan met de nieuwe pensioenwet.
    Variabele uitkering krijgen we straks mee te maken.
    1 stap vooruit en 2 achteruit. Gaat het goed met de beurs en de economie kunnen we er wat bij krijgen en gaat het slecht dan ga je er op achteruit. Als het zo zal gaan als bij de toeslagen affaire, maak dan je borst maar nat. Alle veranderingen betekenen vaak geen verbetering.

    Maria.1915 says:

    Een onderwerp naar mijn hart ! Het pensioenreglement van mijn werkgever ondergebracht bij de verzekeringsmij. noemt ”zal worden geïndexeerd”. Een jaar of 6 gebeurde dat ook zonder problemen. Totdat de ex-werkgever de verzekering overhevelde van Generali naar ASR en ASR lukraak stopte met indexering zonder enige verdere uitleg. Blijkbaar ook geen OR tussenkomst geweest. Maar al was dat het geval geweest – lijkt mij dat een pensioenovereenkomst een overeenkomst is tussen werkgever en werknemer.
    De werkgever was en is een zeer vermogende onderneming. Gelieerd aan de bankwereld. Kan iemand mij op weg helpen – waar begin ik als gepensioneerd individu met het rechtzetten van in mijn ogen onrecht.