Een kijkje in de koninklijke wachtkamer op station Den Haag Hollands Spoor

Zo af en toe opent de koninklijke wachtkamer op station Den Haag Hollands Spoor de deuren voor het publiek. Bijvoorbeeld met Open Monumentendag. En ook weer in oktober 2024. We nemen een kijkje op deze unieke plek, van waaruit al veel koninklijke treinreisjes gemaakt zijn.

Koninklijke treinreis van Hollands Spoor

Wanneer de leden van het koninklijk huis een treinreis maken, dan gebeurt dat vanaf station Hollands Spoor in Den Haag. Natuurlijk hoeven zij zich daarvoor niet tussen al het andere reizende publiek op het spoor te begeven. En reizen zij met een trein die alleen voor hen bestemd is. Wat misschien minder bekend is, is dat er een speciale plek is ingericht in het station: de koninklijke wachtkamer. Wat onopvallend gelegen naast de hoofdingang. In de praktijk is er van wachten overigens meestal helemaal geen sprake. Het moment van arriveren op het station wordt zo goed uitgekiend, dat het koninklijke gezelschap vanuit de geparkeerde auto in principe meteen door kan lopen naar de trein.

Een stukje geschiedenis

De koninklijke wachtkamer is in neorenaissancestijl ontworpen door spoorwegarchitect D. Margadant. Met de bedoeling dat er geen katholieke invloeden te zien zijn. Het is in 1893 geopend in bijzijn van prinses Wilhelmina en koningin-regentes Emma. Destijds refereert prinses Wilhelmina aan de wachtkamer als een “sieraad voor de residentie”. Vanzelfsprekend zijn treinreizen lange tijd niet, want mensen vinden het maar eng. Boeren zijn ervan overtuigd dat hun koeien zure melk geven door langsrijdende treinen en artsen waarschuwen dat de hoge snelheid (40 kilometer per uur…) niet goed is voor de gezondheid. De angsten blijken echter ongegrond te zijn. En onder Europese vorsten wordt het juist een populaire manier van vervoer, onder andere om elkaar te bereiken.

Naast de ruimtes voor de koninklijke leden, is er ook een vestiaire voor de hofdames. Ook is er een ruimte waar in vroeger tijden vanaf het balkon afscheid kon worden genomen van het volk beneden.

Belgisch marmer, glas in lood en de koninklijke pot

De koninklijke wachtkamer is te vinden aan de linkerkant van de hoofdingang. Via een deur onder een overkapping betreden we in eerste instantie een ruime hal. Wanneer er koninklijk bezoek komt, wordt daar de rode loper uitgelegd.

Aan de voorzijde van het station is een raampartij te zien (zie hoofdfoto), met een beeltenis waar prinses Wilhelmina in het midden staat. Bijzonder is dat er aan de raampartij niets af te zien is, maar eenmaal binnen blijkt van daaruit zicht te zijn op prachtige, kleurrijke glas in lood-panelen. Met daarop personificaties van de steden Amsterdam, Den Haag en Rotterdam.

Voorafgaand aan de rondleiding vertelt onze gids dat er slechts 2 huisregels zijn: we mogen niet plaatsnemen op de kwetsbare stoelen, gemaakt door de firma Mutters in neo-Lodewijk XVI-stijl, en geen foto’s maken van de wc’s in de wachtruimte. Dit omdat ze nog gewoon in gebruik zijn en ze flauwe foto’s willen voorkomen. Voor de rest mogen we alles op de gevoelige plaat vastleggen.

De wachtruimte vertoont veel pracht en praal, waarbij onder andere gebruik is gemaakt van Belgisch marmer, voor de trap die ons naar boven leidt.

Verder zijn er veel schilderijen te bewonderen en wandpanelen waarin aandacht wordt besteed aan beroepen, de wapens van de provincies (behalve Flevoland, want dit nieuwe stuk land is er dan nog niet) en ‘vorstenspiegels’ met mythologische figuren die staan voor onder andere gerechtigheid, nijverheid en moed. Deugden en kwaliteiten waarover koninklijke leden dienen te beschikken.

De grootste ruimte boven, de middensalon, biedt toegang tot het spoor van waar de trein vertrekt. We kunnen vanachter de gordijnen een blik op het station werpen. Een apart idee dat achter die gordijnen het ‘gewone leven’ plaatsvindt.

De 2 zijsalons bevatten elk een marmeren schoorsteenmantel met een tegeltableau van de Haagse aardewerk- en porseleinfabriek Rozenburg.

Na een half uur zit ons bezoek erop. Het is op het moment van schrijven niet bekend wanneer de volgende gelegenheid is om de koninklijke wachtkamer te bezoeken. Wellicht in elk geval weer met Open Monumentendag.

Meer ‘koninklijke bezoeken’ vindt u in onze verslagen van de tuinen van Paleis het Loo en Paleis Noordeinde.

(Bron: redactie MAX Vandaag, Denhaag.com, Openmonumentendag.nl, Rijswijks Dagblad. Foto’s: redactie MAX Vandaag, foto middensalon: ANP)