Erfenis nalatenschap zonder testament

Wel een erfenis, maar geen testament: bij wie komt uw nalatenschap dan terecht?

Als u komt te overlijden, heeft u een nalatenschap. Deze bestaat uit uw geld (inclusief eventuele schulden) en uw bezittingen, zoals uw huis, sieraden, meubels en auto. Aan wie u deze erfenis nalaat, kunt u vast laten leggen in een testament. Maar wat gebeurt er met uw erfenis als u geen testament op heeft laten maken? En wat als u helemaal geen erfgenamen heeft?

Wel of geen geldig testament?

Het voordeel van een testament opstellen is uiteraard dat u zelf kunt bepalen wat er met uw nalatenschap gebeurt. U kunt bijvoorbeeld geld of spullen nalaten aan een goed doel of iemand van buiten uw familie. Uw erfenis nalaten aan een arts of andere zorgverlener is in principe verboden, zoals onze collega’s van Meldpunt uitleggen. Wilt u uw erfenis vastleggen in een testament, schakel dan een notaris in. Als u uw wensen bijvoorbeeld opschrijft op een briefje, is dit geen rechtsgeldig testament. Nabestaanden kunnen uw testament opvragen via het Centraal Testamentenregister (CTR).

Levenstestament
Lees ook: Uw levenstestament opstellen, wel of niet doen?

Wie krijgt uw erfenis als u geen testament heeft?

Maar stelt u helemaal geen testament op, dan geldt de wettelijke verdeling volgens het erfrecht. Bloedverwanten hebben hierbij het eerste recht op de erfenis. Dit wil zeggen dat de naasten van de overledene als eerst aanspraak maken. Als die er niet zijn, volgen eventueel andere familieleden. Het erfrecht onderscheidt 4 groepen bloedverwanten, in deze volgorde:

  1. Echtgenoot, geregistreerd partner en eigen kinderen
  2. Vader, moeder, broer en zus
  3. Grootouders
  4. Overgrootouders

Als u geen erfgenamen heeft in categorie 1, hebben de erfgenamen in categorie 2 het eerste recht op de erfenis. Heeft u ook in categorie 2 geen erfgenamen, dan komen uw grootouders (categorie 3) in aanmerking, et cetera. Daarnaast kan er nog sprake zijn van plaatsvervulling. Als uw kinderen eerder al zijn overleden, nemen hun kinderen (uw kleinkinderen dus) de plek in categorie 1 over. Hetzelfde kan in categorie 2 gelden voor de kinderen van uw broers en/of zussen.

Welke relatie de nabestaanden met u hebben, wel of geen directe familie, bepaalt ook hoeveel erfbelasting zij over een ontvangen erfenis betalen. Als u niet getrouwd bent met uw partner en u ook geen geregistreerd partnerschap heeft, is uw partner volgens de wet geen wettige erfgenaam. Hetzelfde geldt voor pleeg- en stiefkinderen. Uiteraard kunt u ervoor zorgen dat zij alsnog een deel van de erfenis krijgen, als u wel een testament op laat stellen. Een geadopteerd kind is dan weer wel een wettige erfgenaam van zijn of haar adoptieouders.

Erfgenamen hebben overigens het recht om een aangeboden erfenis te verwerpen of slechts gedeeltelijk (beneficiair) te aanvaarden. Als de overledene bijvoorbeeld een groot aantal schulden nalaat, kan dat een goede reden zijn om diens erfenis niet aan te nemen. Meldpunt gaat in dit artikel dieper op deze kwestie in.

Overlijden
Lees ook: Welke praktische zaken moet u bij een overlijden regelen?

Wel een erfenis, maar geen erfgenamen?

En heeft u in categorie 1 tot 4 helemaal geen erfgenamen? Dan komt het Rijksvastgoedbedrijf in actie. Deze instantie beheert overheidsgebouwen, maar houdt zich ook bezig met onbeheerde nalatenschappen. Hier is dus sprake van als een overledene geen testament en geen bekende erfgenamen heeft. Het Rijksvastgoedbedrijf onderzoekt of er inderdaad geen erfgenamen of andere rechthebbenden zijn. Blijkt dit niet het geval, dan wordt de erfenis omgezet in geld. En dan belandt dit bedrag in de zogeheten consignatiekas van het ministerie van Financiën. Na 20 jaar is dit geldbedrag definitief eigendom van de staat, tenzij zich in de tussentijd alsnog een erfgenaam aandient.

Dennis van der Geest Katelijne van Barneveld Waar is mijn erfenis
Lees ook: Dennis van der Geest duikt in slepende ruzies over erfenissen: “Begin aflevering 1 in mijn korte broek, 10 minuten later in mijn winterjas”

(Bron: MAX Meldpunt, Belastingdienst, Margriet, Rijksoverheid, Rijksvastgoedbedrijf, Juridisch Loket, Notaris. Foto: Shutterstock)

Geef een reactie

Reacties (7)

    van Zandwijk says:

    Erfenis verdelen.
    Prima onderwerp en heeft onze aandacht.
    Bij het benaderen van een notariskantoor en vraagt naar de kosten dan loopt deze snel naar een € 1000,-
    Dit bedrag weerhoudt ons nog van een beslissing.

    Zelf zouden wij u artikel willen uitbreiden met een ondersteuning door specialisten die het voorwerk
    kunnen en willen ondersteunen / begeleiden, tegen een gereduceerde prijs.
    Helpen bij het omschrijven van de wens die ik kan uitspreken, maar moeilijk op papier krijg.

    De notaris wil / kan het pas verwerken nadat jij je wens op papier aanlevert en ondertekend.
    Daar hebben wij en mogelijk anderen op de eerste plaats al veel moeite mee.
    Hulp via het notariskantoor kan gegeven worden tegen een hoog uurtarief die vergelijkbaar is met de tarieven van een advocaat.

    Misschien een aandachtspunt voor Max redactie

      Mikske says:

      Beste van Zandwjk,

      Ik ben alleen en heb mijn wensen laten vastleggen in een testament bij een notaris.
      Ik heb twee testamenten: één voor als ik nog leef en dingen zelf niet meer kan regelen en eentje voor als ik dood ben.
      Ik ben goed geadviseerd nadat ik mondeling mijn wensen kenbaar had gemaakt .
      Daarna kreeg ik een concept en kon nog veranderingen aanbrengen of nog vragen stellen als ik iets niet begreep. Ook kreeg ik tips.
      Het heeft mij voor de twee testamenten samen ongeveer 800 euro gekost twee jaar geleden.

      Ik heb geen hoog uurtarief betaalt …

      Mijn ervaring is om diverse offertes op te vragen via internet, dit is gratis.
      Je maakt daarna je keuze.
      Ik koos voor een notariskantoor dat al jaren bestaat en overging van familie op familie.
      Zij waren het goedkoopste, gaven het beste advies, legde alles goed uit en ik kreeg gratis tips.
      Ze kwamen ook nog bij mij thuis en bij aflevering van het testament werd alles nog eens voorgelezen en indien nodig, nog uitgelegd.
      Dus zo kan het ook.

    Carool says:

    Ik ben bij de notaris geweest, en het was simpel, ik heb één zoon, verder alleen een zus, dus de erfenis gaat naar mijn zoon. Geen kosten aan verbonden ook. 10 minuten gesprek en klaar.

    Hans47 says:

    Heb een vraag die ik maar niet goed beantwoord krijg.
    Mijn vrouw verblijft al jaren in een verpleeghuis waar ze redelijk verpleegd wordt (met een betere directie zou het nog beter gaan) Wij zijn in gemeenschap van goederen gehuwd en ooit een huis gekocht waar nu redelijk op is afgelost wij hebben ook een testament oplaten stellen. Pas hoorde ik het rare verhaal dat als ik kom te overlijden het testament geen enkel waarde heeft maar naar het verpleeghuis gaat omdat mijn vrouw daar verblijft en zo het verpleeghuis de zorg kan blijven geven, persoonlijk vind ik dat heel gek omdat bij mijn overlijden een van mijn kinderen (al bij testament aangewezen) de wettelijk verantwoordelijkheid krijgt van mijn vrouw. Is dat wettig of onwettig en dat het huis het toch op kan eisen?

    jeanettemax says:

    Per 2003 is de erfgenaam 4:10 of via erfstelling 4:42 e,v direct 3:80 lid 2 opvolgend eigenaar, juridisch beheer, beschikkingbevoegde van de goederen (3:1) via algemene titel. De erfgenaam is moreel verplicht uit die goederen alle niet nagekomen verbintenissen alsnog te voldoen.(schulden van de erflater die niet met zijn dood tenietgaan (4:7) ook schulden der nalatenschap te voldoen. Meer is erven niet.
    Erfenis verwerpen bestaat niet meer. Doet hij dat niet dan kan de ,schuldeiser’. Verhaal halen (3:276 e.v) op de goederen die uit de nalatenschap zijn gestroomd. Beter is de morele verplichting na te komen ter voorkoming van kosten. De erfgenaam erft geen ‘schulden’.
    Stel er is een hypotheekovereenkomst dan dient de bank te ontbinden. Want de erfgenaam is geen partij bij die overeenkomst. Bank maakt ongedaanmakingverbintenis 6:271 op en vraagt restant hyp bedrag bij de erfgenaam terug.

    Dit is de basis van erven. Goederen stromen de nalatenschap uit en de rest: o.a overeenkomst, paspoort, overleden lichaam , geleend geld en dergelijke blijven achter in de nalatenschap ter ‘afwikkeling’
    Er bestaat versterferfgenaam, erfgenaam via erfstelling en als deze twee soorten niet bestaan dan is de Staat 4:189, als derde soort erfgenaam ( die dus ook geen schulden erft. )

    Veel succes iedereen
    Mr jeanette

    P.s eigen bijdrage aan instelling heeft o. a te Maken met hoe financieel rijk men is. Gehuwd dan is het financiële ‘vermogen’ van twee personen als een van de partners overlijdt wordt de overlevende partner ‘financieel’ rijker.

    studentjes1951 says:

    Wie krijgt de erfenis als de man gescheiden is en hertrouwt is. ?De ex of zijn huidige vrouw waar hij het langst bij is.

      MAX Vandaag says:

      Beste lezer,

      Goede vraag, wij hebben het uitgezocht. Als iemand na een scheiding hertrouwt, wordt zijn of haar nieuwe partner de eerste erfgenaam. De ex-partner heeft dan geen recht op de erfenis, als er tenminste sprake is van een officiële scheiding of een scheiding van tafel en bed.

      Als beide hertrouwde ouders (dwz: de biologische ouder en zijn of haar nieuwe partner) uiteindelijk komen te overlijden, kunnen de kinderen uit de eerdere relatie alsnog aanspraak maken op de erfenis. Als u dit anders wil regelen, kunt u dit door middel van een testament doen. Hopelijk hebben we u hiermee voldoende geïnformeerd.

      Met vriendelijke groeten,
      Redactie MAX Vandaag