Hollandse Meesters Herzien met Jörgen Tjon A Fong te zien bij MAX

Toen Jörgen Tjon A Fong als curator een tentoonstelling over Rembrandts leerlingen ontwikkelde, realiseerde hij zich dat de zwarte figuren die ook op de schilderijen afgebeeld staan, volstrekt onbekend waren. Niemand kende hun naam of geschiedenis. Hij realiseerde zich dat de multiculturele samenleving dus al eeuwen bestaat, maar dat we er weinig van weten. Wanneer u echter kijkt naar al de prachtige werken van de Hollandse Meesters uit de 17 en 18e eeuw, kunt u zich afvragen wat dit zegt over die tijd en of dat beeld wel een volledige afspiegeling is van de maatschappij van die tijd. We zien welvaart, rijkdom en vooral witte mensen afgebeeld. Maar uit onderzoek blijkt dat mensen van kleur ruimschoots aanwezig waren en hun stempel drukten op onze maatschappij. Alleen op de schilderijen van die tijd, de Hollandse Meesters, worden ze hoogstens afgebeeld als bijfiguren, vaak anoniem. Hollandse Meesters Herzien, gepresenteerd door Jörgen Tjon A Fong, is te zien vanaf zaterdag 28 september 2024 bij MAX. 

Een nieuwe interpretatie van iconische werken

Als Jörgen Tjon A Fong als curator een tentoonstelling over Rembrandts leerlingen ontwikkelt, realiseert hij zich dat de zwarte figuren op de schilderijen volstrekt onbekend zijn. Niemand kent hun naam of geschiedenis. Hij beseft dat de multiculturele samenleving dus al eeuwen bestaat, maar dat we er weinig van weten.

Wanneer u kijkt naar alle prachtige werken van de Hollandse Meesters uit de 17e en 18e eeuw, kunt u zich afvragen wat dit zegt over die tijd. Klopt het beeld wel en is het een volledige afspiegeling van de maatschappij van weleer? We zien welvaart, rijkdom en vooral witte mensen afgebeeld. Maar uit onderzoek blijkt dat mensen van kleur ruimschoots aanwezig waren en hun stempel drukten op onze maatschappij. Alleen op de schilderijen uit die tijd worden ze hoogstens afgebeeld als bijfiguren, vaak anoniem.

Het werkelijke verhaal: Hollandse Meesters Herzien

Het werk Gezicht op de Dam van Johannes Lingelbach lijkt wel een snapshot. Maar zou je dit beeld werkelijk hebben gezien als je in 1656 rond het middaguur de Dam opliep? De schilder heeft duidelijk wat figuren uit willen lichten,. Zoals de rijke man in het midden van het schilderij, of de Turkse handelaren die rechts wachten tot de beurs opengaat. Om hen heen staan nog meer koopmannen. Overal op het plein wordt gehandeld en dat is dan ook de boodschap van het schilderij, dat Amsterdam dé handelsstad van de wereld is.

Maar is het beeld compleet? Biedt het schilderij plaats voor mensen die wel op de Dam zouden kunnen rondlopen maar niet goed in dat beeld van rijkdom en handelssucces pasten? Er zijn geen arme mensen te zien, geen bedelaars en ook geen mensen uit de zwarte gemeenschap, die ook toen al in Amsterdam woonde.

Thierry Oussou

Jörgen vraagt Hollandse Meesters Herzien hedendaags kunstenaar Thierry Oussou om zijn interpretatie te geven op het doek Gezicht op de Dam. Oussou kwam in 2015 vanuit Benin naar Amsterdam, waar hij een plek kreeg op de Rijksacademie vanwege zijn bijzondere talent. Thierry Oussou laat vooral de ‘onzichtbare mens’ zien in zijn werken. Jörgen is benieuwd welke aanvullingen hij heeft op het doek van de Hollandse Meester.

De 4-delige serie Hollandse Meesters Herzien is te zien vanaf zaterdag 28 september 2024 om 20.40 uur bij MAX op NPO 2.

(Foto: © MAX)