Hoe ontstaan pigmentvlekken en wat kunt u ertegen doen?
Publicatiedatum: 13 augustus 2024
Er zijn verschillende soorten pigmentvlekken, zoals moedervlekken, ouderdomsvlekken en melasma. Meestal kunnen ze geen kwaad, maar het is wel zaak om ze goed in de gaten te houden. Welke soorten pigmentvlekken zijn er, hoe ontstaan ze en is er iets aan te doen?
Wat is pigment?
Pigment is een kleurstof die de kleur van uw huid, haar en iris van uw oog bepaalt. Het beschermt uw huid bovendien tegen uv-straling van de zon. Uw lichaam maakt extra pigment aan bij langdurige blootstelling aan uv-straling. Dat zorgt er in eerste instantie voor dat uw huid bruiner wordt, maar kan uiteindelijk leiden tot pigmentvlekken. Dat laatste gebeurt wanneer uw huid te veel uv-straling moet verwerken, waardoor de pigmentcellen ontregeld raken. Het pigment hoopt zich dan op bepaalde plekken op, waar pigmentvlekken ontstaan.
Moedervlekken
Moedervlekken zijn een veel voorkomende pigmentvlek waar iedereen mee te maken heeft. Het is een stukje huid met meer bruine kleurs dan de rest van uw huid. Gemiddeld heeft een mens er 25, maar mensen met een donkere huid hebben er over het algemeen minder. De meeste moedervlekken ontstaan tussen het 3e en 20e levensjaar, maar soms zijn ze ook al bij de geboorte aanwezig of komen ze later pas. Het aantal moedervlekken dat u krijgt hangt af van erfelijke factoren en de hoeveelheid blootstelling aan zonlicht, met name in de eerste 15 levensjaar. Moedervlekken zijn meestal goedaardig, maar kunnen in sommige gevallen kwaadaardig worden. Het is raadzaam om een moedervlek door uw huisarts te laten controleren wanneer deze groter wordt, makkelijk bloedt, van kleur verandert of pijn doet.
Ouderdomsvlekken
Ouderdomsvlekken zijn ook pigmentvlekken. In een eerder artikel leggen we uit dat er 4 verschillende soorten ouderdomsvlekken zijn. Levervlekken zijn daarvan de meest voorkomende. Ze ontstaan meestal als gevolg van blootstelling aan zonlicht. Mensen met een licht huidtype hebben er voornamelijk last van. Ze komen bij de meeste mensen na hun 50e tot stand, maar bij sommige mensen kan het ook al vanaf hun 30e voorkomen.
Het ontstaan van ouderdomsvlekken is vaak een teken dat uw huid de uv-straling niet meer zo makkelijk kan verwerken. In plaats van dat het bij blootstelling aan zonlicht extra pigment aanmaakt om de huid te bruinen, hoopt het pigment zich op enkele plekken op. Ouderdomsvlekken zijn altijd goedaardig, maar sommige mensen laten ze toch weghalen omdat ze het lelijk vinden. Hoewel ouderdomsvlekken goedaardig zijn, zijn er wel kwaadaardige plekjes die op ouderdomsvlekken lijken. Laat ze daarom door uw huisarts bekijken als u het niet vertrouwt.
Melasma
Melasma, ook wel zwangerschapsmasker genoemd, komt vooral voor in het gezicht. Zoals de term zwangerschapsmasker al doet vermoeden, komt het hoofdzakelijk bij vrouwen voor. Mannen kunnen er echter ook mee te maken krijgen. Bij melasma ontstaan er donkerbruine vlekken door een teveel aan pigment. Deze vlekken zijn veelal het gevolg van hormonale schommelingen en worden dan ook wel zwangerschapsmasker genoemd. Vrouwen krijgen er vooral mee te maken tijdens de laatste 6 maanden van de zwangerschap.
In zeldzame gevallen komt melasma ook bij mannen voor, namelijk bij 5 tot 10 procent van alle gevallen. Er is weinig onderzoek gedaan naar de afkomst van deze vlekken bij mannen, maar uit de beperkte studies blijkt dat het mogelijk te maken heeft met overmatige zonblootstelling of genetische factoren. Melasma is bij zowel mannen als vrouwen goedaardig. Bovendien verdwijnen de vlekken meestal na enkele maanden of jaren vanzelf, zeker als de vlekken als gevolg van hormonale schommelingen zijn ontstaan.
Pigmentplekken voorkomen en verwijderen
Om de kans op pigmentvlekken te verkleinen, is het belangrijkste advies om u goed in te smeren met zonnebrandcrème. Dat is vooral belangrijk op zomerdagen wanneer de uv-straling extra sterk is, maar ook op een bewolkte dag is er uv-straling. Het kan daarom zeker geen kwaad om er een gewoonte van te maken uw gezicht ’s ochtends in te smeren met zonnebrandcrème. Dit kan ook met een dagcrème waarin zonnebrand is opgenomen. Zorg er verder voor dat u voldoende vitamine C binnenkrijgt, dat verkleint ook de kans op pigmentvlekken.
Het kan meestal geen kwaad om pigmentvlekken te hebben, maar veel mensen vinden het niet mooi. Sommige pigmentvlekken gaan vanzelf weg, maar andere zijn blijvend. U kunt ervoor kiezen om speciale crèmes te gebruiken die de vlekken minder zichtbaar maken. Wilt u er helemaal vanaf? Dan kunt u ze laten laseren. Het laseren stopt de overproductie van pigmentcellen, waarna de verkleuring verdwijnt. Er is ook nog een derde optie, namelijk een medische peeling. Daarbij wordt er een stof op uw huid aangebracht die de huid sneller laat afschilferen. Er kan dan sneller een nieuwe, gladde huid ontstaan.
(Bron: Archief, Gezondheidswetenschap, Moet ik naar de dokter?, Huidarts, 24baby, MMC, Cosmetique Total. Foto: Shutterstock)
