Hoe zit het? Mag de gemeente zomaar overal flitspalen neerzetten?
Publicatiedatum: 7 mei 2024
Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: mag de gemeente zomaar overal flitspalen neerzetten?
Wie beheert de flitspalen in Nederland?
Als u een verkeersboete als gevolg van een snelheidsovertreding krijgt, betaalt u die aan het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB). Deze instantie valt onder het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het Openbaar Ministerie (OM) bepaalt dan weer waar de flitspalen komen te staan. Dat doet het in samenspraak met de politie (ook onderdeel van Justitie en Veiligheid) en wegbeheerders, zoals Rijkswaterstaat, provincies, gemeenten en waterschappen.
De gemeente mag er dus wel over meepraten, maar de eindverantwoordelijkheid ligt bij het OM. “Het enige wat wij kunnen doen, als wij graag willen dat ergens een flitspaal komt, een brief sturen naar het OM”, aldus de Rotterdamse verkeerswethouder Vincent Karremans in Spraakmakers (NPO Radio 1). Ook het beheer van de mobiele flitspalen is in handen van het OM. MAX vakantieman geeft in dit artikel meer uitleg over deze flexflitsers.
Wie beheert de flitspalen in Vlaanderen?
Als een gemeente dus extra flitspalen neer wil zetten, kan dat dus niet zomaar. Aan de andere kant van de grens is dit wel het geval. In Vlaanderen ligt de verantwoordelijkheid voor het beheer van flitspalen namelijk wel bij de gemeentes. Zij hebben in de voorbije jaren honderden extra flitspalen laten plaatsen. Hiervoor schakelen ze vaak commerciële partijen in, die het materiaal leveren en het onderhoud voor hun rekening nemen. De opbrengst van de verkeersboetes is voor de gemeentes en deze commerciële bedrijven.
Waarom willen de grootste Nederlandse steden ook zo’n Vlaams systeem?
Burgemeesters van de 4 grootste Nederlandse steden – Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag – willen dit Vlaamse model ook in hun stad toepassen. Zij willen het aantal verkeersslachtoffers terugdringen en hopen de verkeersveiligheid in hun gemeente te vergroten, met extra flitspalen. “Als het OM dat niet wil doen, prima. Maar geef ons dan die bevoegdheden om het zelf te gaan doen”, vervolgt wethouder Karremans. “Op het moment dat die pakkans omhoog gaat, gaan mensen zich gedragen naar de regel.”
Waarom doet het OM dit niet?
Maar het OM ziet niets in deze plannen. Als gemeentes zelf bepalen hoeveel flitspalen ze neerzetten, zorgt dat voor ongelijkheid tussen steden. Hoofdofficier Liesbeth Schuijer pleit in gesprek met het Algemeen Dagblad voor goedkopere oplossingen. “Denk aan bloembakken langs de weg of lichtsignalen. Een goed voorbeeld is de Coolsingel in Rotterdam waar met knipperlichten in het wegdek wordt gewaarschuwd voor zebrapaden.”
Hoe is het Vlaamse model eigenlijk bevallen in België?
In België zijn er dus honderden flitspalen bijgekomen. In meerdere gemeentes is de verkeersveiligheid inderdaad toegenomen, maar niet iedereen is te spreken over deze maatregel. Dat de belangen van commerciële partijen meespelen, blijkt uit enkele praktijkvoorbeelden. Zo zijn in een aantal gemeenten drempels, zebrapaden en wegversmallingen weggehaald.
Deze maatregelen lijken niet bepaald bevorderlijk voor de verkeersveiligheid. “Dan heeft het al helemaal niks meer te maken met verkeersveiligheid, maar alles op het verzamelen van zoveel mogelijk boete-inkomsten”, beaamt Tim Buyse, algemeen secretaris van overheidsinstantie MORA, in gesprek met Nieuwsuur. “Ik zou vooral niet naar het Vlaamse systeem kijken op dit vlak. In Vlaanderen is dit geen goede zet geweest.”
Wat mogen gemeentes dan wel?
De grote Nederlandse steden zijn in 2023 wel begonnen met een experiment, om verkeersoverlast op een andere manier aan te pakken: de lawaaiflitspaal. Deze systemen registreren niet de snelheid van auto’s, maar de hoeveelheid hoeveel geluid ze maken. Als een auto meer dan 80 decibel aan geluid produceert, wordt deze geregistreerd in het systeem. Of dit experiment na 2024 een vervolg krijgt, moet echter nog blijken.
(Bron: Archief, MAX vakantieman, NPO Radio 1, Rijksoverheid, Centraal Justitieel Incassobureau, Algemeen Dagblad, Nieuwsuur. Foto: Andre Muller/Shutterstock)
