Van stemfie tot centrale telling: wat moet u weten over de verkiezingen op 22 november 2023?
Publicatiedatum: 22 november 2023
Welke partijen worden de grootste en wie gaat Mark Rutte opvolgen? Het zijn de grote vragen die bij de Tweede Kamerverkiezingen van woensdag 22 november 2023 horen. Maar de kleinere vragen bij deze verkiezingen zijn minstens zo interessant. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met blanco stemmen? Op welke bijzondere plekken kunt u stemmen? En wat komt er kijken bij het stemmen tellen, inclusief voorkeursstemmen?
Waar en hoe laat kunt u stemmen?
Op de verkiezingswoensdag – een dag die niet toevallig is gekozen – zijn de meeste stemlokalen geopend van 7.30 uur tot 21.00 uur. In sommige gevallen kunnen deze openingstijden afwijken. De stembureaus op het centraal station van Utrecht gaan bijvoorbeeld om 6.45 uur al open. Via de website WaarIsMijnStemlokaal kunt u alle (mobiele) stemlokalen in Nederland vinden. MAX vakantieman noemt in dit artikel een aantal bijzondere plekken om te stemmen, waaronder het Anne Frank Huis en Madurodam. Als u zo’n speciale locatie uitkiest om uw stem uit te brengen, zorg dan wel dat u een geldig identiteitsbewijs en uw stempas meeneemt (of een kiezerspas, als het buiten uw gemeente is).
Ongeldige stem, wat dan?
U stemt door 1 enkel bolletje op het stembiljet rood te kleuren, namelijk het bolletje bij de naam van uw gekozen kandidaat. Het klinkt eenvoudig, maar het kan natuurlijk altijd gebeuren dat u zich vergist. In dat geval kunt u een nieuw stembiljet vragen en krijgt u maximaal 1 herkansing. Dient u alsnog een stembiljet in met meerdere rode bolletjes? Of zet u er een verwijzing naar uw persoonlijke gegevens op? Dan is uw stem ongeldig. U levert wel een bijdrage aan de opkomstcijfers van de verkiezingen, maar uw stem heeft geen invloed op de zetelverdeling in de Tweede Kamer.
Blanco stem, wat dan?
U kunt er ook bewust voor kiezen om een niet ingevuld stemformulier in te leveren, een blanco stem dus. Maar zo’n blanco stem heeft ook alleen symbolische waarde. Deze telt dus wel mee voor de opkomstcijfers van de verkiezingen, maar niet voor de zetelverdeling.
Mag u in het stemlokaal een selfie maken?
Het podium van de Woord van het Jaar-verkiezing in 2014: dagobertducktaks, moestuinsocialisme én stemfie. In dat jaar is namelijk een nieuwe trend ontstaan tijdens de verkiezingen, een selfie vanuit het stemlokaal. Zo’n stemfie is ook in 2023 toegestaan. Maar let er wel op dat u de andere kiezers niet hindert en dat u ze niet ongevraagd op de foto zet. Een telefoongesprek voeren in het stemlokaal is dan weer niet de bedoeling.
Stemmen tellen na de verkiezingen: hoe werkt dat?
In 2018 is er een nieuwe manier van stemmen tellen geïntroduceerd, de centrale telling. Hierbij worden op de verkiezingsavond eerst de stemmen per partij geteld. De voorkeursstemmen volgen 1 dag later pas. Inmiddels kiest 55 procent van de Nederlandse gemeentes voor deze centrale telmethode. De centrale telling in het gemeentelijk stembureau is in principe toegankelijk voor publiek, mits u zich aan deze regels houdt.
Wanneer is de uitslag van de verkiezingen officieel?
Op de verkiezingsavond komt de ene na de andere uitslag binnen, uit gemeentes in heel Nederland. Maar het gaat hier wel om exitpolls. De exacte uitslag per gemeente wordt op donderdag 23 of vrijdag 24 november 2023 bekend. Minstens 8 dagen na het stemmen, na vrijdag 1 december 2023 dus, volgt de definitieve uitslag voor heel Nederland. Op woensdag 6 december 2023 komt de nieuw gekozen Tweede Kamer voor het eerst bijeen.
(Bron: Archief, MAX vakantieman, SeniorWeb, Kiesraad, Rijksoverheid, WaarIsMijnStemlokaal.nl, NOS, Algemeen Dagblad, Ipsos, De Telegraaf. Foto: Jeroen Jumelet/ANP)
