Dag van de Mantelzorg: “Doorbreek vraagverlegenheid, hoe concreter de vraag hoe beter”

Op vrijdag 10 november 2023 is het de Dag van de Mantelzorg. Elk jaar wordt deze dag gehouden om de helden die uit naastenliefde voor iemand zorgen, in het zonnetje te zetten. Onze MAX Seniorencoach Mieke Schouten spreekt regelmatig met mantelzorgers over hun zorgtaken. Een van de zaken waar zij mee worstelen is vraagverlegenheid. Want vragen om hulp bij de zorg die zij verlenen, vinden ze niet makkelijk.

Voor wie is mantelzorg bedoeld?

Door onder andere de vergrijzing, de wens om langer thuis te blijven wonen en de bezuinigingen in de zorg, kunnen we niet zonder mantelzorgers. Mantelzorg is bedoeld voor mensen die (tijdelijk) niet meer zelfstandig in hun dagelijkse behoefte kunnen voorzien. Dat kan zijn voor een zieke buurvrouw die is geopereerd, een kind met een beperking of een gezinslid die na een herseninfarct niet meer alles zelfstandig kan. Het is meestal voor niets, dus uit naastenliefde. Maar er bestaan ook vergoedingen voor. Zeker als het om een tijdelijke situatie gaat, zijn het vaak directe familieleden die deze zorgtaken op zich pakken. Maar als het langer duurt of de situatie voor altijd verandert, wordt het netwerk van mantelzorgers steeds groter.

“Je kunt ook mantelzorgen met hulp van buitenaf”

Mantelzorgen is een zware taak. Naast de fysieke inspanningen is men vaak ook emotioneel met elkaar verbonden. In het geval van de zorg voor een familielid, sluipen ook (oude) familiesystemen door de zorgtaken heen. Zorgen voor een ander doen veel mantelzorgers naast een baan en eigen huishouden. MAX Seniorencoach Mieke Schouten heeft veel te maken met mantelzorgers en een van de zaken die haar opvallen, is dat veel van hen last hebben van vraagverlegenheid. “Primair is het belangrijk dat mensen de regie houden over hun eigen leven, en dat ze zich gesteund voelen door hun omgeving”, zegt Schouten. “Mantelzorgers hebben het gevoel dat ze alle zorgtaken zelf moeten doen. Maar je kunt ook zorgen voor een andere en daarin hulp krijgen van buitenaf. Met die hulp houd je het zorgen langer vol.” Naast het zorgen is het van groot belang om tijd voor jezelf vrij te maken. Daardoor heeft u weer energie voor de zorgtaken.

Vraagverlegenheid doorbreken

De vraagverlegenheid komt niet door onwil, maar vaak door onwetendheid. Het is niet duidelijk waar men aan kan kloppen voor hulp. Mensen zoals de MAX Seniorencoach kunnen u daarmee op weg helpen. Een ander belangrijk aspect is schaamte om toe te moeten geven dat het (even) niet gaat. Of dat de zorgtaak te zwaar is. “Vaak geven vrienden aan dat ze helemaal niets horen en dat niet snappen, omdat ze willen helpen. Dan wil de mantelzorger de omgeving niet belasten en lost het vaak dan maar zelf op.” Hoe concreter de vraag, hoe beter, vindt Schouten. Heeft u het gevoel dat een mantelzorger wel hulp kan gebruiken, vraag dan niet of u kunt helpen, maar geef aan wat u wilt doen. Vraag dus niet ‘zal ik een keer voor je koken’, maar zeg ‘morgen ga ik voor je koken’. Maak de hulp die u aanbiedt concreet.

“Hoe concreter hoe beter”

“Ik hoor vaak terug dat mantelzorgers veel eerder hulp hadden moeten vragen. Dit merken ze nadat ze zich uiteindelijk toch over hun vraagverlegenheid heen hebben gezet. Laatst vertelde een van mijn cliënten dat als zij in een eerder stadium hulp had gevraagd, zij ook beter in het proces met haar man mee hadden kunnen groeien. Een andere veel gehoorde opmerking is ‘Zou ik het over mogen doen, dan zou ik de mensen om ons heen nog een 2e keer vragen. Ik dacht te snel ‘laat maar, ze hebben het ook druk’.” Schouten geeft aan dat de omgeving ook best vaak ziet wat er speelt, maar niet in wil breken in andermans privacy. “Stel concrete vragen, hoe concreter hoe beter. En dat werkt beide kanten op.”

Mieke Schouten (55) schrijft columns hier op MAX Vandaag over haar leven en over haar werk als MAX Seniorencoach. Komt u graag met haar in contact? Bel dan op werkdagen tussen 10.00 en 14.00 uur naar 035 – 677 0710 of neem online contact op.