Vaste energiecontracten snel uitverkocht, hoe kan dat?

Vaste energiecontracten zijn in de loop van 2022 en 2023 tijdelijk uit de markt verdwenen, als gevolg van de recordprijzen voor energie. In de zomer van 2023 hebben consumenten weer meer te kiezen op de energiemarkt. Maar dan dient zich een nieuw probleem aan, het beperkte aanbod van vaste contracten. Hoe kan het dat de energiecontracten zo snel uitverkocht raken?

Waarom zijn vaste energiecontracten verdwenen (en weer teruggekeerd)?

Gas en elektriciteit zijn nog nooit zo duur geweest als in augustus 2022. Maar ook in de maanden daarvoor en daarna zijn de prijzen hoog. Energiemaatschappijen zijn hierdoor met duur ingekochte energie blijven zitten. Tijdens die piekmaanden in 2022 kunnen ze het zich niet veroorloven om voor een langere tijd vaste prijzen aan te bieden. De meeste consumenten zijn dus aangewezen op variabele contracten en betalen in de loop van het jaar de hoofdprijs.

Maar daarna is er een kentering ontstaan, om verschillende redenen. Om die excessieve energieprijzen te beteugelen, stelt de overheid vanaf 1 januari 2023 een prijsplafond voor gas en elektriciteit in. Na de milde wintermaanden van eind 2022 en begin 2023 zijn de energieprijzen verder ingezakt. Daarbij gelden er sinds 1 juni 2023 andere regels voor het opzeggen van een vast energiecontract. Dat wil zeggen: de opzegvergoeding is voor vrijwel alle consumenten hoger geworden, waardoor de energieleverancier minder risico’s loopt bij het aanbieden van vaste contracten. Meerdere leveranciers hebben daarop besloten om dit in de loop van 2023 inderdaad weer te doen, voor 1 of meerdere jaren. In veel gevallen liggen de tarieven zelfs lager dan het prijsplafond.

Lees ook: Energietoeslag van 1.300 euro blijft van kracht in 2023: wat is er tot nu toe bekend?

Waarom zijn vaste energiecontracten nu zo populair?

De vraag naar vaste energiecontracten, voor 1 jaar of langer, is in juli 2023 hoog. De energieprijzen zijn tot 31 december 2023 nog voorspelbaar, dankzij het prijsplafond. Maar hoe de prijs van gas en elektriciteit zich vanaf 2024 ontwikkelt, is nog maar de vraag. Wie in 2023 een contract voor 1 jaar afsluit, heeft ook in de 1e helft van 2024 zekerheid. Dat kan een geruststellende gedachte zijn, want we weten nog niet of er dan een strenge winter komt. En de ervaring uit 2022 leert ons dat het snel kan gaan met de energieprijzen.

Waarom zijn vaste contracten soms niet meer beschikbaar?

Die toegenomen vraag zorgt weer voor andere problemen. Dat er op een bepaald moment geen vaste energiecontracten meer zijn, is eigenlijk een kwestie van vraag en aanbod. De vraag is groot, omdat veel consumenten zekerheid willen zodra het prijsplafond verdwijnt. Maar het aanbod is beperkt, omdat energieleveranciers slechts beperkte hoeveelheden energie inkopen. Omdat de markt zo onzeker is en de prijzen zo snel kunnen schommelen, zijn ze voorzichtig met het aanleggen van een voorraad voor de lange termijn. En daarom kunnen ze soms niet aan alle vraag voldoen.

Lees ook: Dubbeltarief voor stroom: hoelang bestaat het nog en wat zijn de alternatieven?

Volgens Ben Woldring, van vergelijkingsplatform Gaslicht.com, kijken energieleveranciers niet meer naar wat ze voor een maand nodig hebben. Wat ze voor een week nodig hebben en wat ze daarvoor in moeten kopen, dat is volgens Woldring het uitgangspunt. “Meer willen ze ook niet inkopen, want als de prijzen op de groothandelsmarkt daarna dalen, zitten ze met oude dure ingekochte stroom en gas die ze niet kwijt kunnen”, vertelt hij aan RTL Z. “Maar ook is een aanbod dus eerder op.”

Krijgt u van uw energieleverancier een aanbod voor een vast contract? Dan heeft u soms tijd nodig om voor uzelf te bepalen of u hierop in moet gaan. Maar dan kan het dus zomaar gebeuren dat u al te laat bent. En wat als u een vast contract afsluit, terwijl u toch niet helemaal zeker van uw zaak bent? Dan heeft u altijd nog een wettelijke herroepingstermijn van 14 kalenderdagen.

Lees ook: Hoe zit het? Hebben we na 2030 nog genoeg elektriciteit?

(Bron: Archief, ANP, RTL Z, Algemeen Dagblad, Margriet. Foto: Shutterstock)