Zijn onweersbuien (goed) te verwachten en wat maakt het lastig?

Flinke onweersbuien kunnen het land soms goed ontregelen. Regelmatig wordt op voorhand een code geel of oranje aangekondigd, als een onweersbui zich vooraf aandient. Niet altijd komt de verwachting precies uit en soms komt de bui zo onverwachts, dat er geen code meer afgegeven kan worden. Dan rijst de vraag: zijn onweersbuien (goed) te verwachten?

Onweersbuien in de zomer hebben onstabiele lucht nodig

We stellen de vraag aan de weervrouw van MAX Magazine, Grieta Spannenburg. Ze legt uit dat voor onweersbuien in de zomer een onstabiele lucht nodig is. “Of duidelijker gezegd: warmte, vocht en stijgende luchtbewegingen. En hoe hoger de bui dan groeit, hoe sterker die in potentie kan zijn.”

De verschillende soorten onweersbuien

Er zijn verschillende soorten, ze kunnen los ontstaan, maar ook aan komen schuiven. Als het spontaan ontstaat, is dat vanwege sterke stijgbewegingen, vocht en warmte legt Grieta uit. “Een echt dikke, plotselinge bui kan in een half uur van een kleine stapelwolk tot een donderwolk uitgroeien. En dan zijn er ook nog de kortdurende en de langer durende onweersbuien. Bovendien is de grootste onweersbui, de supercell, een zeer gevaarlijk exemplaar.”

Het land binnenschuiven

Maar de onweersbui kan ook ons land binnenschuiven, zo gezegd. Dat is 20 juni 2023 deels het geval. “Dan ontstaan ze bijvoorbeeld op een winddraaiing aan de grond. De wind is dan aan de voorzijde van de buien bijvoorbeeld zuidoost en aan de achterzijde zuidwest. Die 2 luchtsoorten botsen op elkaar en de lucht moet dan ergens heen: stijgen! En zie daar een bui is geboren.”

Warme en koudere lucht komen samen

Ook wanneer een nieuwe luchtsoort binnenschuift, bijvoorbeeld op een koufront, kunnen er onweersbuien ontstaan. De koudere lucht verdrijft dan de aanwezige warme lucht. “Ook dat leidt tot stijgbewegingen. Of het dan tot onweersbuien komt hangt af van meerdere elementen. Zoals eerder genoemd: vocht, warmte en stijgkracht van de lucht.”

Een onweersbui blijft grillig

De exacte locatie van een onweersbui is volgens Grieta niet lang van tevoren te voorzien. “Er speelt veel plaatselijke dynamiek in mee.” In het geval van het onweer van 20 juni 2023, zien de meteorologen de buien al aankomen. Op voorhand zoeken ze de potentie ervan uit. Dan kijken ze wat voor windstoten er mogelijk zijn en hoeveel regen er kan vallen. Maar op de dag zelf is het ‘finetunen’, zoals Grieta het noemt. “Oftewel nowcasten.”

Meer lezen over het weer? Lees de columns van Grieta Spannenburg en Jordi Bloem uit MAX Magazine op onze site.

(Foto: Shutterstock)