Slachtoffer van WhatsApp-fraude: hoe kunt u uw geld terugkrijgen?
Publicatiedatum: 22 mei 2023
‘Hoi pap/mam, ik ben mijn telefoon kwijtgeraakt. Dit is mijn nieuwe nummer’. Als u zo’n WhatsApp-bericht binnenkrijgt, is het meestal zaak om extra alert te zijn. Misschien is het een internetcrimineel die zich uitgeeft voor uw zoon of dochter. En soms doen ze dat zo gewiekst dat u er alsnog intrapt en geld naar ze overmaakt. Wat kunt u dan doen om uw geld terug te krijgen, als u te maken krijgt met WhatsApp-fraude?
Wat is WhatsApp-fraude?
Als iemand telefonisch contact met u zoekt en u met een smoes geld afhandig wil maken, spreken we van WhatsApp-fraude (ook wel vriend-in-noodfraude genoemd). Sinds de coronacrisis in 2020 is het aantal pogingen tot WhatsApp-fraude explosief gestegen. De oplichter in kwestie probeert uw vertrouwen te winnen, zodat u uiteindelijk geld naar hem of haar overmaakt. De bekendste truc is het verhaal van het (klein)kind, met een nieuw telefoonnummer en een praktisch of financieel probleem. De oplichter zegt bijvoorbeeld dat hij of zij tijdelijk niet kan internetbankieren en vraagt of u snel geld kunt overmaken.
Dit is nog een tamelijk opzichtige poging tot WhatsApp-fraude. Maar internetcriminelen kunnen ook een stapje verder gaan en ‘inbreken’ in een bestaand WhatsApp-account. In dat geval kunnen ze dus, met het telefoonnummer van een vriend of familielid, berichten naar u sturen, om uw vertrouwen te winnen. Mocht u onraad ruiken, dan zijn er verschillende trucs waarmee u een WhatsApp-fraudeur kunt ontmaskeren.
Wees daarnaast alert op mogelijke vervolgstappen van de oplichter, waar de politie van Loosduinen in 2021 al voor waarschuwt. Een fraudeur benadert u met de bekende WhatsApp-truc, in de wetenschap dat u daar niet intrapt. En even later krijgt u een telefoontje, bijvoorbeeld van een zogenaamde bankmedewerker, die via een omweg uw bankgegevens wil achterhalen. Dit is een voorbeeld van spoofing, het compleet overnemen van andermans autoriteit. In dit artikel uit 2020 geven we meer uitleg over spoofing.
Hoe vaak slagen WhatsApp-fraudeurs in hun opzet?
Dat komt vaker voor dan u misschien denkt. In 2021 zijn er zo’n 8.500 meldingen van WhatsApp-fraude binnengekomen bij de Fraudehelpdesk. 635 slachtoffers hebben ook daadwerkelijk geld overgemaakt. In 2020 zijn dat er zelfs 1.340 geweest en bedraagt de totale ‘buit’ bijna 4 miljoen euro.
Wat kunt u doen als u zelf slachtoffer wordt?
In principe vergoeden banken geen schade als u zelf een betaalopdracht geeft (en onbedoeld geld overmaakt aan een oplichter). Maar sinds januari 2021 is de Procedure Niet-bancaire Fraude (PNBF) van kracht. Hier kunt u, tot 13 maanden na de transactie, een beroep op doen als u te maken krijgt met WhatsApp-fraude. Zo kunt u alsnog uw geld terug kunt krijgen, mits u het geld naar een Nederlands IBAN-nummer heeft overgemaakt.
Daarvoor dient u eerst aangifte te doen van de WhatsApp-fraude. Dit kan online of via het telefoonnummer van de politie (0900-8844). Daarnaast is het raadzaam om bewijs van uw betalingen en communicatie met de fraudeur te verzamelen, zoals u op de website van Stichting Slachtofferhulp Nederland kunt lezen. Als u het bewijs van aangifte voorlegt aan uw bank, kan die verdere stappen ondernemen. Hoe dit precies in zijn werk gaat, kunt u navragen bij uw bank.
Deze achterhaalt vervolgens de gegevens van de fraudeur, die het verzoek krijgt om u binnen 3 weken het geld terug te betalen. Doet hij of zij dat niet, dan heeft u het recht om zijn of haar NAW-gegevens (naam, adres, woonplaats) in te zien. Op die manier kunt u een gerechtsdeurwaarder inschakelen of zelfs een civiele rechtszaak aanspannen, indien nodig. Ook die kosten zijn voor rekening van de oplichter. Het complete stappenplan kunt u via de website van Betaalvereniging Nederland terugvinden. Via MAX Meldpunt kunt u meer lezen over deze procedure en hoe dit in de praktijk werkt.
(Bron: Archief, MAX Meldpunt, Politie, Opgelicht?!, Noordhollands Dagblad, VPN Gids, Security.nl, Consumentenbond, Algemeen Dagblad, Politie Basisteam Loosduinen, Stichting Slachtofferhulp, Betaalvereniging Nederland, NU.nl. Foto: Shutterstock)
