Vaste energiecontracten terug, zelfs onder prijsplafond: direct voor 1 jaar vastleggen of nog even wachten?

De energiemarkt is in 2023 continu in beweging. Het prijsplafond blijft nog tot 31 december 2023 gelden, maar veel energieleveranciers kijken alvast verder dan die datum. Een aantal van hen biedt zelfs weer vaste energiecontracten aan, met een looptijd van 1 jaar. Is het verstandig om meteen al uw energietarieven vast te zetten, van bijvoorbeeld 1 april 2023 tot 1 april 2024? Kan dat later in het jaar ook nog? Of kunt u beter vasthouden aan variabele prijzen?

Hoe zit het ook alweer met het prijsplafond?

Over het in 2023 geldende prijsplafond hebben we al meerdere artikelen geschreven. Het uitgangspunt is dat al uw verbruikte elektriciteit 0,40 euro per kilowattuur (kWh) kost, tot aan een verbruik van 2.900 kWh. Voor gas geldt een standaardbedrag van 1,45 euro per verbruikte vierkante meter (m3), met 1.200 m3 als plafond. Verbruikt u meer dan 2.900 kWh en/of 1.200 m3 per jaar, dan geldt het reguliere tarief van uw energieaanbieder.

Dat is althans op papier zo. Want in feite gelden er 2 prijsplafonds, vóór en ná het ontvangen van uw jaarrekening. In dit artikel leggen we uit wat u per maand en per dag kunt verbruiken, om in elk geval onder het prijsplafond te blijven. Via uw energieleverancier kunt u meestal inzien of u met uw verbruik boven of onder het plafond zit. Dat kan met een app of via uw persoonlijke inlogportaal.

Waarom zijn vaste energiecontracten terug van weggeweest?

Begin 2022 breekt de oorlog in Oekraïne uit. Hierdoor komt de gashandel tussen Rusland en West-Europa onder druk te staan. Gas wordt schaarser en de energieprijzen rijzen al gauw de pan uit. Mede hierdoor bieden energieleveranciers tijdelijk geen vaste energiecontracten meer aan. Ze kunnen het zich niet permitteren om lage prijzen voor een langere tijd vast te leggen, gezien de verliezen die ze dan lijden.

Maar in de milde winter van 2022/2023 zakt de gasprijs razendsnel weer. En dit werkt door in de tarieven die de energieleveranciers aanbieden. Budget Energie laat kort na de jaarwisseling zelfs zijn reguliere energietarieven tot onder het prijsplafond zakken. Later in 2023 volgen de ontwikkelingen elkaar in rap tempo op. Zo biedt Eneco een vast energiecontract voor 6 maanden aan. Leveranciers als EnergieDirect, Essent en Mega Energie gaan zelfs weer voor 1-jarige contracten, met vaste tarieven die onder het prijsplafond liggen.

Lees ook: Tijdelijk Noodfonds Energie, heeft u er recht op?

Hoe zit het met de nieuwe opzegvergoeding voor vaste energiecontracten?

Wat ook meespeelt, is dat de Autoriteit Consument & Markt (ACM) aan een nieuwe regeling voor vaste energiecontracten werkt. Nu geldt nog een lage opzegvergoeding als u uw vaste contract opzegt, om naar een andere energieleverancier over te stappen. Als uw gas- of elektriciteitscontract binnen 1,5 jaar afloopt, is dat 50 euro (en 100 euro als u een contract voor gas én elektriciteit heeft).

Maar deze opzegvergoeding gaat binnenkort dus verdwijnen. Volgens de nieuwe regels moet u de gehele resterende looptijd van uw contract afkopen, als u overstapt. Dat is uiteraard gunstiger voor de energieleverancier dan voor u. Maar hierdoor kunnen ze het zich wel weer permitteren om vaste energiecontracten aan te bieden. Niet voor niets wachten bedrijven als Eneco, Vattenfall, Oxxio en WoonEnergie tot de invoering van de nieuwe regels. Daarna lijken ook zij weer vaste energiecontracten met een langere looptijd aan te gaan bieden.

Wanneer is deze nieuwe wetgeving van kracht?

Deze nieuwe regels moeten in principe per 1 april 2023 in werking treden. Maar gaat dat ook lukken? “Mijn persoonlijke verwachting is dat ze het niet gaan halen. En wat ik hoor vanuit de markt, bevestigt dat”, vertelt Hans de Kok, directeur van vergelijkingssite Pricewise, aan MAX Vandaag. “Ik weet wel dat iedereen zijn stinkende best doet om het wel te halen. Ofwel het zo snel mogelijk te halen.”

Zolang de nieuwe regels nog niet officieel zijn, kunt u nog van de huidige regelgeving profiteren. “Bijna iedereen kan morgen overstappen. Stel dat u van variabel overstapt naar een vast contract, dan valt u nog onder de oude regels”, aldus De Kok. Als u voor de ingangsdatum – 1 april of nog later dus – nog een vast contract afsluit, zit u goed. Mits u dit contract dus bent aangegaan onder de oude voorwaarden.

Lees ook: Wat betekent het prijsplafond voor u als u geen slimme meter heeft?

Is het verstandig om meteen vaste energiecontracten voor 1 jaar te nemen?

Dat de gunstige opzegvergoeding bijna is verdwenen, kan een argument zijn om direct een jaarcontract af te sluiten. Verder hangt het van uw persoonlijke situatie af. Als u direct een jaarcontract afsluit met tarieven die onder het prijsplafond liggen, bent u tot 31 december 2023 sowieso voordeliger uit. “De mensen die nu al flink meer verbruiken dan het prijsplafond, die profiteren de komende 9 maanden direct”, stelt De Kok. “Als u nu afsluit, heeft u tot in april 2024 een vast tarief. Dus u verlengt eigenlijk het prijsplafond.”

Volgens de Pricewise-directeur kan dit vooral interessant zijn voor de mensen die geen gasaansluiting in huis hebben. Als u bijvoorbeeld een warmtepomp heeft, kan dit voor een flink hogere elektriciteitsrekening zorgen. Weegt dit wel op tegen het gasverbruik dat u hiermee uitspaart? “Het prijsplafond is niet heel optimaal ingeregeld voor mensen die helemaal verduurzaamd zijn, is de algemene kritiek. Zij profiteren er nauwelijks van”, aldus De Kok. “Dan is het heel erg lonend om nu over te stappen, zeker voor hen. Dan kunnen ze direct overstappen en tot april 2024 genieten van de lage prijs.”

Weten we al hoe de energieprijzen op lange termijn zijn?

Vanaf 1 januari 2024 komt het prijsplafond te vervallen. Zijn de prijzen voor gas en elektriciteit dan duurder of goedkoper dan het prijsplafond? Dat kunnen we nu nog niet weten. Hoe de vraag naar en het aanbod van gas en elektriciteit tegen die tijd zijn, hangt van meerdere, onzekere factoren af. De weersomstandigheden spelen hier een belangrijke rol in, weten we inmiddels. Hoe lager de temperaturen, hoe meer we immers stoken in huis. En hoe hoger ons verbruik is, hoe meer gas we nodig hebben. De hogere vraag naar gas drijft vervolgens de prijs op. Daarnaast is het de vraag wat er elders in de wereld gebeurt. Hoe lang duurt de oorlog in Oekraïne nog? Gaat China, ten koste van Europa, grote hoeveelheden gas importeren, nu de coronalockdown daar voorbij is? Het zijn verschillende factoren die lastig te voorspellen en te beïnvloeden zijn.

De energieprijzen zijn weliswaar hard gekelderd, maar zijn nog steeds hoger dan voor de oorlog in Oekraïne. Stel dat u in maart 2023 direct voor een jaarcontract gaat? Dan weet u voor een langere tijd waar u aan toe bent, na alle onzekerheid en extreme prijsschommelingen in 2022. Maar misschien dalen de prijzen nóg verder tijdens de zomermaanden. Als dat inderdaad zo is, bent u met een variabel energiecontract het goedkoopst uit. Belangrijk om te weten: als u een variabel contract heeft en de variabele tarieven van uw leverancier onder het prijsplafond zakken, dan betaalt u de goedkoopste tarieven.

Lees ook: Regels bij betalingsachterstand versoepeld: wanneer mag uw energieleverancier u pas afsluiten?

Is het verstandig om nog een paar maanden wachten?

Hoe de energieprijzen zich over een paar maanden ontwikkelen, is niet met zekerheid te zeggen. “Het is lastig om in een glazen bol te kijken”, stelt De Kok dan ook. Of u voor een vast energiecontract moet gaan of beter kunt afwachten, hangt dus van uw persoonlijke situatie af. Zit u met uw gas- en/of elektriciteitsverbruik onder het prijsplafond? Zijn de tarieven van uw energieleverancier duurder of goedkoper dan het prijsplafond? Kunt u geld besparen met een overstap naar een andere leverancier? Is de eventuele opzegvergoeding lager dan de energieprijzen die u uitspaart? Durft u het aan om te speculeren op verdere prijsdalingen? Heeft u genoeg geld om juist een stijging van de energieprijzen op te vangen? Het antwoord op deze vragen kan u wellicht helpen om een keuze te maken.

(Bron: Archief, Pricewise, MAX Meldpunt, RTL Nieuws, Nieuwsuur, NOS, Dagblad van het Noorden. Foto: Shutterstock)