Documentaire ‘De Onbekende Bevrijders’ te zien bij MAX
Publicatiedatum: 20 maart 2023
De indrukwekkende documentaire De Onbekende Bevrijders vertelt het verhaal van 6 Tsjechische bemanningsleden die met hun RAF-bommenwerper tijdens de Tweede Wereldoorlog in het Noord-Hollandse Nieuwe Niedorp neerstortten. Hoe kwamen deze Tsjechen hier terecht? Wie waren deze jonge Tsjechen en wat motiveerde hen om mee te strijden tegen de Duitse vijand?
Aan de hand van gesprekken met nabestaanden en deskundigen maakt documentairemaker Gisèla Mallant zichtbaar wat de inzet van de Tsjechen is geweest voor onze bevrijding en de offers die zij en hun families hebben gebracht. Ook toont de documentaire de impact die de crash èn de latere berging heeft op de nabestaanden en de inwoners van Nieuwe Niedorp.
De onbekende bevrijders
Het is in de nacht van 22 op 23 juni 1941. 6 jonge mannen, allen afkomstig uit het toenmalige Tsjecho-Slowakije, komen terug van hun missie: het bombarderen van fabrieken en een spoorwegterrein in Bremen. Onderweg naar ‘huis’, het militaire vliegveld East-Wretham in Engeland, worden deze onbekende bevrijders onder vuur genomen door een Duitse nachtjager. Even later vliegt het toestel in brand en stort neer bij het Noord-Hollandse Nieuwe Niedorp.
Piloot Vilem Bufka weet op tijd uit het neerstortende vliegtuig te springen. Hij belandt gewond in een weiland en wordt vrij snel gevangen genomen door de Duitsers. Van de andere 5 bemanningsleden wordt aangenomen dat die zijn omgekomen. Later beweert Bufka dat er nog 2 bemanningsleden zijn ontsnapt, maar omdat zij niet zijn gevonden, is dit door weinigen geloofd.
In de Hollandse klei
Wanneer we in Nederland aan onze bevrijders in de Tweede Wereldoorlog denken, denken we aan Amerikanen, Canadezen, Engelsen en Polen. We vergeten de onbekende bevrijders. Want ook honderden jonge mannen uit Tsjecho-Slowakije sloten zich aan bij de geallieerden. En dat is in Nederland niet breed bekend.
Verzoek tot berging
Tientallen jaren liggen de omgekomen bemanningsleden tussen de brokstukken van hun vliegtuig diep in de Noord-Hollandse klei. In die jaren is er een aantal keren tevergeefs een verzoek tot berging gedaan. Het zal uiteindelijk 80 jaar duren voordat het toestel met de lichamelijke resten van de onbekende bevrijders wordt geborgen. Tot opluchting van de nabestaanden. Zij zien de berging als eerbetoon van Nederland aan de mannen die hun leven hebben gegeven en krijgen hiermee de kans om het verleden af te sluiten.
‘Liever dood dan vermist’
De documentaire De Onbekende Bevrijders is een vervolg op de documentaire ‘Liever dood dan vermist’, die MAX in 2018 uitzond. Naar aanleiding van die documentaire heeft de Nederlandse regering besloten om tot 2030 alle in Nederland neergestorte vliegtuigen in WO2, waarvan wordt vermoed dat daar nog menselijke resten in te vinden zijn, te bergen.
De documentaire De Onbekende Bevrijders is te zien op zaterdag 29 april om 20.35 uur bij MAX op NPO 2.
(© MAX)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
“Wanneer we in Nederland aan onze bevrijders in de Tweede Wereldoorlog denken, denken we aan Amerikanen, Canadezen, Engelsen en Polen.”
We hebben aan nog meer nationaliteiten de bevrijding van Nederland te danken! Zonder waarschijnlijk compleet te zijn ook aan Fransen, Belgen, Australiërs en Nieuw-Zeelanders.
In de Noordoostpolder zijn tijdens de WOII ongeveer 30 vliegtuigen neergekomen. Als lid van de Historische Commissie Marknesse in Woord en Beeld hebben wij hier ook veel onderzoek naar gedaan. Met nog een oud commissield heb ik uiteindelijk na 12 jaar onderzoek, uitgevonden welk vliegtuig er aan de Kleiweg bij Marknesse is neergekomen. Het is de Armstrong Whitworth Whitley P4968 welke van 19 op 20 augustus 1940 een noodlanding heeft gemaakt in de toen nog Zuijderzee. . Alle 5 bemanningsleden hebben het overleefd maar triest genoeg ook bijna 5 jaar gevangen gezeten. De ;piloot en de co piloot kwamen uit Nieuw Zeeland. In februari 2020 heb ik een bezoek gebracht aan Aucland Nieuw Zeeland en nabestaanden van deze piloten ontmoet. Ik heb hen een diapresentatie laten zien, van wat wij allemaal gedaan en uitgevonden hadden om tot de conclusie te komen dat dit echt hun vaders vliegtuig was geweest. Ik heb ze ook nog wat brokstukjes van het vlieguig kunnen geven. De emoties waren hoog. De dankbaarheid zeer groot. En ja liever dood dan vermist, is onomstotelijk waar. Maar ook als vliegtuigbemanningsleden het er wel levend hebben afgebracht, is alle informatie meer dan welkom. Ook in de Noordoostpolder zijn lang niet alle lichamen van omgekomen bemannngsleden geborgen. Wie weet komt er voor nabestaanden ooit nog zekerheid. Ik ga uw uitzending zeer zeker bekijken,. Vriendelijke groet A. Nijdam-Burger te Marknesse