Provinciale Statenverkiezingen: de belangrijkste thema’s in uw provincie
Publicatiedatum: 9 maart 2023
Op woensdag 15 maart 2023 kunt u naar de stembus voor de Provinciale Statenverkiezingen. U stemt weliswaar indirect voor de samenstelling in de Eerste Kamer, maar in 1e instantie gaat het om het beleid in uw eigen provincie. Wat zijn de meest prangende kwesties in de provincie waar u woont? We zetten de belangrijkste thema’s, lokaal en landelijk, in de 12 provincies op een rij.
Groningen
De afhandeling van de aardbevingsschade is al jarenlang een gevoelig onderwerp in Groningen. In aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen is dat niet anders. Natuur, milieu, klimaat en energie zijn sowieso belangrijke thema’s in Groningen. Moeten er nog meer windmolens bij komen? Is het mogelijk om de gaswinning te vervangen door waterstofenergie? Daarnaast is de opvang van asielzoekers een heikel punt, gezien de onrust bij in Ter Apel.
Friesland
Woningbouw en stikstofproblematiek beheersen de agenda’s in meerdere provincies, waaronder Friesland. Daarnaast heeft het 1e verkiezingsdebat op Omrop Fryslân de nodige discussie over de wolf opgeleverd. Is er in de provincie wel plaats voor de wolf? En moeten er maatregelen komen om andere dieren te beschermen tegen aanvallen van wolven? Neem bijvoorbeeld weidevogels, zoals de grutto, kievit en watersnip. ‘Om het voortbestaan van onze weidevogels te beschermen, mogen roofdieren worden afgeschoten’, is één van de stellingen in het Friese Kieskompas.
Drenthe
In buurprovincie Drenthe staat de wolf al helemaal bovenaan het prioriteitenlijstje. Beschermen, afschieten of terugbrengen naar het buitenland, de kwestie zorgt voor hoogoplopende discussies tussen voor- en tegenstanders. Verder spelen energietransitie (meer of minder windmolens en zonneparken), woningbouw (binnen of buiten de bebouwde kom, al dan niet ten koste van de natuur) een rol, net als de provinciale weg N34. Moeten er extra banen op deze Hunebed Highway komen, ook al kost dat veel geld? Of moet de maximumsnelheid van 100 naar 80 kilometer per uur?
Overijssel
De discussies over stikstof hebben in Overijssel een extra dimensie. Aangezien de provincie extra scherp let op de uitstoot van stikstof, heeft dit ook gevolgen voor de traditionele paasvuren. Of de metershoge vuurstapels in hun huidige vorm kunnen blijven bestaan, is de vraag. Naast gezondheidszorg, de wolf en bestaanszekerheid – als gevolg van de stijgende energieprijzen – is Lelystad Airport een opvallend verkiezingsthema. Als de luchthaven in Flevoland weer opengaat, heeft dat ook gevolgen voor Overijssel. De laag overvliegende vliegtuigen kunnen voor overlast zorgen.
Flevoland
Uiteraard is Lelystad Airport ook in Flevoland een belangrijke kwestie, die voor de nodige politieke verdeeldheid zorgt. Een ander lokaal thema is de omgang met grote grazers en andere dieren in de Oostvaardersplassen. Is het noodzakelijk om veel voorkomende diersoorten in dit natuurgebied af te schieten? Verder is er al tijdenlang discussie over de verbinding met andere provincies. Wordt de IJmeerverbinding, tussen Almere en Amsterdam, een autoweg of een ov-lijn? En komt er een treintraject tussen Lelystad en Groningen, via de Noordoostpolder? Belangrijke landelijke kwesties zijn de opvang van asielzoekers, stikstofproblematiek en de hoeveelheid windmolens en zonneparken in de provincie.
Utrecht
Het stadsbos Amelisweerd, aan de rand van hoofdstad Utrecht, is en blijft een heikele kwestie in de provincie. Sommige partijen willen de aangrenzende snelweg A27 verbreden, andere partijen willen juist het natuurgebied beschermen. Daarnaast is woningnood een belangrijk onderwerp in de kleinste provincie van Nederland. Het is de vraag of de benodigde extra woningen ten koste moeten gaan van groene gebieden, in het bijzonder de polder Rijnenburg bij Utrecht. En – nog los van het Amelisweerd-vraagstuk – moet de provincie meer investeren in autoverkeer of openbaar vervoer?
Noord-Holland
Dat laatste thema speelt zeker in Noord-Holland een belangrijke rol. Met name het gebied buiten de grote steden is sterk afhankelijk van openbaar vervoer. Het is de vraag of de provincie het ov toegankelijker wil maken of juist inzet op een verbinding tussen snelwegen A8 en A9, ter hoogte van Assendelft. Naast stikstof, asielzoekersopvang en woningnood staat de balans tussen milieu en economie centraal. Schiphol en Tata Steel bieden werkgelegenheid in de provincie. Maar ze zorgen ook voor overlast en zijn niet de meest milieuvriendelijke bedrijven.
Zuid-Holland
Wat voor de andere Randstadprovincies geldt, geldt ook voor Zuid-Holland. Er is een groot woningtekort en de partijen hebben verschillende ideeën over waar de nieuwe woningen moeten komen. Dit moet bovendien samen kunnen gaan met de landelijke stikstofdoelen. Deze gaan uit van een gehalveerde uitstoot in 2030. Daarnaast staan de meeste files traditiegetrouw in Zuid-Holland. Of dit ook een reden is om meer in het openbaar vervoer te investeren, is voer voor discussie.
Zeeland
Bereikbaarheid en milieu zijn sleutelwoorden in Zeeland, met de Provinciale Statenverkiezingen in zicht. De in 2003 geopende Westerscheldetunnel tussen Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Beveland is nu nog een tolweg. Die tolheffing moet in 2025 gaan verdwijnen (behalve voor vrachtverkeer). Maar het is nog wel de vraag wat voor gevolgen dit heeft voor de stikstofuitstoot. Ook zijn niet lang partijen het niet eens met het plan om extra kerncentrales in Borssele te bouwen.
Noord-Brabant
In Noord-Brabant vindt u niet alleen grote steden, maar ook veel platteland. In deze provincie staat een groot aantal onderwerpen centraal, waaronder stikstof, woongelegenheid (desnoods in recreatieparken), natuurbehoud, windmolens, provinciale wegenbelasting en bereikbaarheid van kleine dorpen. Daarnaast is de opvang van asielzoekers en statushouders een onderwerp waar partijen uiteenlopende ideeën over hebben. Tot slot is drugsoverlast een probleem, met preventie of juist een harde aanpak als mogelijke oplossingen.
Gelderland
Waar komen nieuwe woningen of windmolens? Stimuleert de provincie auto’s of openbaar vervoer? En kan dit samengaan met het behoud van natuurgebieden? Het zijn vaker terugkerende thema’s, die ook in Gelderland spelen. Bereikbaarheid, wonen & leven, ondernemen, natuur en duurzaamheid zijn volgens de provincie de 5 belangrijkste speerpunten. Maar voor welk van deze 5 onderwerpen het meeste geld vrij moet komen, daar hebben de verschillende partijen weer andere standpunten over.
Limburg
In Limburg tot slot zijn de meningen verdeeld over Maastricht Aachen Airport, waar de provincie veel geld in investeert. Voorstanders wijzen op de werkgelegenheid en economische baten, tegenstanders wijzen op (geluids)overlast. Verder is energietransitie een veelbesproken onderwerp, variërend van windmolens en zonnepanelen tot kernenergie en biogas. Dat Limburg in 2050 energieneutraal hoopt te zijn, vinden niet alle partijen haalbaar en wenselijk. Verder behoren natuurbeheer, streekvervoer en ruimtelijke ontwikkeling tot de kerntaken van de provincie.
De stembussen gaan open op 15 maart 2023
Bent u er al uit wat u gaat stemmen op 15 maart 2023? Zo niet, dan zijn er verschillende kieshulpen die u kunt raadplegen. In dit artikel geven we meer uitleg over de kieshulpen en hoe u ze kunt gebruiken. Naast de Provinciale Statenverkiezingen zijn er de waterschapsverkiezingen. Wat de waterschappen doen, waarom hun werk belangrijker is geworden en waarom de waterschapsbelasting is gestegen, leggen we in dit artikel uit.
(Bron: Archief, NRC, RTL Nieuws, I&O Research, Kieskompas, ProDemos StemWijzer, Omrop Fryslân, Provincie Fryslân, RTV Oost, Omroep Flevoland, Indebuurt.nl, NH Nieuws, WNL, RTV Rijnmond, Omroep Zeeland, Provincie Gelderland. Foto: Jacqueline van Kerkhof/Shutterstock)
