Prijsplafond keert in 2024 niet terug: loont overstappen of een vast contract afsluiten?
Publicatiedatum: 27 februari 2023
Vrijwel alle Nederlanders krijgen in 2023 te maken met het prijsplafond voor gas en elektriciteit. Maar dit prijsplafond keert in 2024 niet meer terug. Sigrid Kaag, minister van Financiën, benadrukt dat het om een tijdelijke maatregel gaat. Wat betekent het voor u zodra het prijsplafond in 2024 niet meer van kracht is? En heeft het zin om over te stappen of weer een vast energiecontract af te sluiten?
Waarom blijft het prijsplafond niet tot 2024 bestaan?
Het kabinet heeft eind 2022 diverse maatregelen afgekondigd, als reactie op de explosief stijgende energieprijzen. Denk aan de energietoeslag, de tegemoetkomingen van 190 euro, het Tijdelijk Noodfonds Energie en het prijsplafond voor gas en elektriciteit. Elke verbruikte kubieke meter gas (m3) kost 1,45 euro en elke verbruikte kilowattuur (kWh) 0,40 euro. Dat is tenminste zo voor elk verbruik tot 1.200 m3 en 2.900 kWh. Voor elk verbruik boven dit plafond betaalt u het reguliere tarief van uw leverancier. Als u stadsverwarming heeft, is de vaste prijs 47,38 euro per gigajoule (GJ), met een plafond van 37 GJ per jaar. Zit u hierboven, dan betaalt u ook in dit geval het reguliere tarief van uw leverancier. Hoe dit allemaal in de praktijk werkt en hoeveel energie u per maand en per dag kunt verbruiken, leest u in dit uitgebreide artikel.
Maar zodra het jaar 2023 voorbij is, keert het prijsplafond niet meer terug. De energiemaatschappijen ziet het niet zitten om deze regeling te verlengen in 2024. Ze krijgen bijval van minister Kaag. “Natuurlijk is dit een regeling die alleen maar tijdelijk en zo gericht mogelijk kan zijn”, verklaart ze in november 2022 aan RTL Nieuws. “We hebben dit nu gedaan, op dit moment, omdat de onzekerheid te groot was. Om mensen de winter door te helpen.” Daarnaast wijst een woordvoerder van het ministerie op het prijskaartje, in gesprek met het Algemeen Dagblad. “Anders jaag je de Staat op kosten en de belastingbetaler ook”, verklaart hij het verdwijnen van het prijsplafond, per 1 januari 2024. Overigens broedt het kabinet op alternatieve maatregelen voor het prijsplafond. Daarover wordt uiterlijk 1 juni 2023 meer duidelijk.
Piek in gasprijs, maar ook razendsnelle daling
Ondertussen lijkt de actualiteit het prijsplafond in te halen. De gasprijs is in augustus 2022 naar een recordhoogte gestegen, maar is vervolgens razendsnel gekelderd. Door de milde temperaturen eind 2022 en begin 2023 hoeven we immers relatief weinig energie te verbruiken. De stroomprijs, deels afhankelijk van de gasprijs, daalt ook. Al vroeg in 2023 besluiten enkele energiemaatschappijen om hun tarieven onder de plafondbedragen te laten zakken. Als uw energieleverancier dit doet, bent u overigens niet duurder uit. Mochten de tarieven van uw leverancier lager zijn dan de plafondbedragen, dan betaalt u sowieso het laagste bedrag, in dit geval de contracttarieven.
Wat betekenen deze ontwikkelingen voor de energieprijzen in 2024, als het prijsplafond dus niet meer van kracht is? Dat is lastig te voorspellen. De energieprijzen kunnen namelijk net zo hard weer oplopen, net als in februari 2022, het begin van de oorlog in Oekraïne. Daarnaast zijn de temperaturen en weersomstandigheden onzekere factoren, die mede de energieprijzen bepalen. Als het warm is, is er minder vraag naar gas en blijft de gasprijs laag. Maar hoe de weersomstandigheden eind 2023 en begin 2024 zijn, is uiteraard nog niet te voorspellen. Net zo lastig is het om in te schatten hoe hoog de energieprijzen tegen die tijd zijn.
Vaste contracten terug, terwijl prijsplafond nog geldt
Misschien is het dus aantrekkelijk om uw energieprijzen voor langere tijd vast te zetten. Als u in 2023 regelmatig het prijsplafond overschrijdt, kan dit zeker een optie zijn. Begin 2023 zijn er steeds meer energieleveranciers die contracten voor een half of heel jaar aanbieden. Met een vast jaarcontract bent u in elk geval beschermd, mochten de energieprijzen in de loop van 2023 toch weer de hoogte in schieten. Bovendien weet u alvast waar u aan toe bent in de 1e (winterse) weken van 2024, wanneer het prijsplafond is vervallen. Uiteraard kan dit een meevaller, maar ook een tegenvaller worden. Of durft u nog even te wachten en erop te gokken dat de energieprijzen nog verder dalen? Want de energieleveranciers wijzigen regelmatig hun tarieven. Er zijn zelfs aanbieders van dynamische energiecontracten, waarbij de gasprijs elke dag en de stroomprijs elk uur verandert.
En zit u juist structureel onder het prijsplafond met uw verbruik? Dan heeft een vast energiecontract vaak weinig zin, zeker niet voor een half jaar. Op het moment van schrijven liggen de meeste reguliere contracttarieven namelijk nog boven de plafondbedragen. Maar hoe dichterbij het jaar 2024 komt, hoe relevanter het is om hier alsnog naar te kijken. Zit u goed met een variabel contract bij uw huidige aanbieder? Of wordt het tijd om uw tarieven vast te zetten, al dan niet bij een andere energiemaatschappij? Kenners verwachten dat er vaste energiecontracten met een looptijd van 3 of misschien wel 5 jaar komen.
Overstappen, wat komt erbij kijken?
Het kan dus sowieso lonen om, bijvoorbeeld via vergelijkingssites, kritisch naar uw energiecontract te kijken. In februari 2023 kost het gemiddelde energiecontract 3.500 euro per jaar, rekening houdend met het prijsplafond. Dat is al de helft minder dan in de zomer van 2022, maar tegelijkertijd zo’n 1.000 euro duurder dan in de jaren daarvoor. Zeker als uw verbruik boven het prijsplafond uitkomt, kan een andere aanbieder u honderden euro’s per jaar schelen. Als u al een vast energiecontract heeft en van plan bent om over te stappen, houd er dan wel rekening mee dat er nieuwe regels komen.
De vaste opzegvergoeding van 50 euro per opgezegd vast contract (bij een looptijd van minder dan anderhalf jaar) gaat namelijk verdwijnen, waarschijnlijk per 1 april 2023. Vanaf dan betaalt u het bedrag dat u tot het aflopen van uw contract nog zou betalen aan uw leverancier. Let op: als u voor 1 april 2023 nog een vast energiecontract afsluit, gelden nog de (gunstige) bestaande regels. Dan betaalt u dus een kleine opzegvergoeding als u dit vaste contract voortijdig opzegt, maar dit kunt u meestal compenseren door te kiezen voor een goedkopere aanbieder.
(Bron: Archief, Rijksoverheid, RTL Nieuws, De Ondernemer, Algemeen Dagblad, RTL Z, Easyswitch, Overstappen.nl, Energievergelijk.nl, Gaslicht.com, NU.nl. Foto: Shutterstock)
