Speelt het jongerenprobleem belangst ook onder 50-plussers?

Heeft WhatsApp het ouderwetse telefoongesprek vervangen? Een berichtje sturen kan immers praktischer zijn dan iemand opbellen. Deze ontwikkeling gaat wel samen met een opmerkelijk verschijnsel: belangst. Dat is bij jongeren een vaak voorkomend fenomeen, maar kunnen 50-plussers er ook last van hebben?

Liever WhatsApp dan bellen?

Uit een onderzoek van SeniorWeb uit 2019 is gebleken dat veel 50-plussers liever WhatsApp gebruiken dan bellen. Daar liggen praktische redenen aan ten grondslag. Berichtjes versturen, lezen en beantwoorden kunt u namelijk doen wanneer u daar tijd voor heeft. Voor een telefoongesprek moeten uw gesprekspartner en u juist tegelijkertijd beschikbaar zijn.

Hoeveel mensen hebben belangst?

Naast deze praktische overwegingen kan er een sociale angst meespelen. In 2018 heeft het bureau Motivaction onderzoek gedaan naar het belgedrag van 1.135 Nederlanders. In de categorie 18 tot 30 jaar heeft 38 procent van de ondervraagden belangst. In de categorie 31 tot 70 daarentegen is dat 15 procent. Communicatieadviseur Claudia Bouwens denkt dat het ook te maken heeft met een gebrek aan gesprekstechniek. Ze geeft beltrainingen bij bedrijven, waar ook veel 50-plussers aan meedoen. “Het bedrijfsleven zit hier dus op te wachten. En dat heeft niet zozeer te maken met de angst om de telefoon te pakken, maar het gebrek aan technieken”, vertelt ze aan MAX Vandaag.

Is belangst onder 50-plussers dan veel minder aanwezig dan onder jongeren? Of komt het stiekem toch vaak voor? Dat is lastig te zeggen, omdat er nog geen grootschalig wetenschappelijk onderzoek naar deze brede doelgroep is geweest. Rondvraag bij MAX Ombudsman leert in elk geval dat 50-plussers weinig moeite hebben met formele telefoongesprekken. Het vaste telefoonteam en de vrijwilligers merken in elk geval weinig belangst tijdens hun telefoongesprekken. De meeste bellers zijn juist blij dat ze een menselijke gesprekspartner hebben in plaats van een keuzemenu, laat een woordvoerder weten.

Lees ook: Hoe zit het? Hoe gevaarlijk is het om te bellen tijdens het tanken?

Hoe ontstaat belangst?

Voor wie er wél last van heeft, is belangst natuurlijk vervelend. Belangst hangt vaak van uw karakter af en zit ‘tussen de oren’, vertelt Bouwens. De angst ontstaat vaak voorafgaand aan een gesprek, als de beller denkt aan wat er mis kan gaan. Dat kunnen afwijzingen of pijnlijke stiltes zijn, maar ook een gesprek dat niet lekker loopt of een vraag waar u het antwoord niet op weet. Dat we in een digitaal tijdperk leven, helpt volgens Bouwens ook niet mee. “En de 50-plusser móét mee met die digitalisering. Frankrijk gaat vaste telefonie volledig afschaffen. Ga maar eens zoeken op de meeste websites, waar staat vandaag de dag nog een telefoonnummer? Een dialoog, het gesprek voeren, dat zijn we echt kwijt.”

Daarnaast kan een vervelende ervaring met een telefoongesprek langdurig doorwerken. “Zo heb ik weleens een sociaal angstige cliënt gehad bij wie de relatie via de telefoon is verbroken. Dat bevordert het bellen niet”, aldus psycholoog Gijs Jansen in gesprek met Linda.nl. “Belangst is meestal een symptoom van een andere angst. Bijvoorbeeld wanneer je sociale interacties eng vindt. De ervaring bepaalt dan meestal waar de angst zich op focust.”

Lees ook: Apps afsluiten op uw mobiele telefoon: wel of niet doen?

Hoe komt u ervan af?

Wat voor wel meer angsten geldt, geldt ook voor belangst. “Het klinkt cliché, maar je overwint belangst dus echt door het gewoon te doen”, vertelt Marijn van den Berge aan NU.nl. De huidige hoofdredacteur van COMMEN, een online platform voor mentale gezondheid, heeft jarenlang met belangst gekampt. Opmerkelijk genoeg is de coronapandemie een zegen geweest voor hem. “Ik ging thuiswerken en het contact met collega’s verliep ineens per telefoon. Het (beeld)bellen werd normaal en ik merkte dat de angst minder werd.”

Daarnaast kan het helpen om een telefoongesprek voor te bereiden. Schrijf vooraf op wat u wil zeggen of vragen. En probeer in te schatten hoe uw gesprekspartner reageert. Zo heeft u tijdens het bellen een geheugensteuntje. Maar als u telefoneert, krijgt u ook wel eens met onverwachte vragen en opmerkingen te maken. “Ik ga vragen stellen en ik haal u van uw script af. Als het script niet meer werkt, hoe gaat u dan improviseren? Wat ik mensen leer: wees jezelf”, aldus Bouwens. “Mensen zetten vaak zelf beren op de weg. U heeft zelf uw belemmeringen in uw hoofd zitten, u laat uzelf tegenhouden. Maar waardoor? Dat u niet weet wat er gaat komen.” Leren om goed te telefoneren is ook een gevoel ontwikkelen voor de intonatie van uw gesprekspartner. En dat is een kwestie van oefenen.

Lees ook: De telefoon schoonmaken doet u zo veilig

Hoe beleeft u meer plezier aan uw telefoongesprekken?

Dat oefenen is overigens niet altijd prettig. “Ik ben begonnen bij een uitzendbureau en ik móést bellen. Met de Gouden Gids en gewoon beginnen. Nou, ik heb gejankt…”, spreekt Bouwens uit eigen ervaring. “Toen moest ik over een drempel heen, omdat ik er niet ervaren in was. Maar dat komt wel als je wat ouder wordt, dingen meemaakt, afwijzingen hebt en merkt dat niet alles vanzelfsprekend gaat.”

Wat ook kan helpen, is uw favoriete liedje instellen als beltoon. Zo krijgt een potentieel vervelende activiteit alsnog een fijn tintje. En misschien kan omgekeerde psychologie helpen? Denk niet aan uw belangst, maar probeer u voor te stellen wat het telefoongesprek u juist oplevert. Heeft u bijvoorbeeld een snelle reactie nodig? Dan kan het efficiënter zijn dan een e-mail of een bericht via WhatsApp. “Ik zeg altijd: een beller is sneller”, sluit Bouwens af.

(Bron: Seniorweb, Motivaction, NU.nl, Linda.nl, Nieuwsuur, Claudia Bouwens. Foto: Shutterstock)