Hoe gezond zijn deze verschillende rijstsoorten?
Publicatiedatum: 22 oktober 2022
Witte rijst en zilvervliesrijst zijn bekende rijstsoorten. Maar kent u ook rode rijst of zwarte rijst? En van die kleuren bestaan er net als van gewone rijst veel soorten. Wat zijn de verschillen tussen deze rijstsoorten? En wat zijn de voedingswaarden hiervan?
Zilvervliesrijst
Zilvervliesrijst wordt ook wel bruine of volkoren rijst genoemd. Het is rijk aan vezels, waardoor het een positief effect heeft op de darmwerking. Bovendien bevat zilvervliesrijst belangrijke voedingsstoffen zoals koolhydraten, eiwitten, vitamine B en mineralen als fosfor en kalium. Zilvervliesrijst is een volkoren product. Volkoren producten kunnen het risico op bepaalde hartziekten en diabetes type 2 verlagen. Het Voedingscentrum adviseert daarom dat als rijst deel uitmaakt van uw dieet, u dit beter kunt vervangen door zilvervliesrijst.
Minder koolhydraten
Wie koolhydraatarm moet of wil eten, kan het beste zilvervliesrijst op het menu zetten. Zilvervliesrijst heeft namelijk niet zoveel invloed op uw bloedsuikerspiegel, ook wel glycemische index genoemd. Een hoge score op de glycemische index, 70 of hoger, betekent dat het product zorgt voor een snelle stijging van uw bloedsuiker. Een lage score, van 55 of lager, betekent dat het product voor een langzame en geleidelijke stijging van uw bloedsuiker zorgt. Zo heeft zilvervliesrijst een glycemische index van 50, tegenover een index van 77 van witte rijst. Belangrijk om te vermelden is dat koolhydraten niet hetzelfde zijn als gluten. Zilvervliesrijst is een volkoren product dat koolhydraten bevat, maar is dus wel glutenvrij.
Witte rijst
Alle witte rijst begint als zilvervliesrijst. Het verschil tussen zilvervliesrijst en witte rijst zit in het verwijderen van het ‘kaf’. Dit is de oneetbare schil die om de rijstkorrel zit. Bij zilvervliesrijst wordt alleen het kaf verwijderd, terwijl bij witte rijst het kaf, het vlies en de kiemen worden verwijderd. Hierdoor is witte rijst langer houdbaar, maar gaan veel waardevolle voedingsstoffen verloren. In het vlies en kiemen zitten namelijk veel vezels. Toch is witte rijst niet per se slechter voor uw gezondheid. Zo zitten er geen antinutriënten in witte rijst. Dit zijn plantengifstoffen die ervoor zorgen dat uw lichaam bepaalde voedingsstoffen minder goed opneemt. Ook bevat witte rijst minder arseen. Arseen is een giftig metaal dat voornamelijk door milieuvervuiling in voedingsmiddelen terecht kan komen. Planten zoals rijst nemen arseen op uit de bodem en het water. Een langdurig te hoge inname van arseen kan schadelijk zijn voor uw gezondheid. Overigens krijgt u door het eten van rijst een minimale hoeveelheid binnen. Het Voedingscentrum raadt aan om de rijst eerst te wassen en in ruim water te koken.
Rode rijst
Naast zilvervliesrijst en witte rijst bestaan er ook andere kleuren rijst. Rode rijst, ook wel ‘angkak’ en rode gist rijst genoemd, wordt gemaakt door witte rijst te laten fermenteren met het gist Monascus purpureus. Hierdoor krijgen de rijstkorrels een donkerrode kleur. Rode rijst wordt in Nederland vooral als voedingssupplement gebruikt. Het kan een positieve invloed hebben op het hart en cholesterol. In rode rijst zit namelijk monacoline K, een natuurlijk statine. Statines zijn cholesterolverlagende medicijnen. Hierbij is wel de volgende kanttekening: sommige mensen krijgen bij het innemen van statines ongewenste bijwerkingen zoals spierpijn, maag- en darmklachten. Daarnaast kunnen kinderen jonger dan 18 jaar en volwassenen ouder dan 70 jaar rode gist rijst supplementen beter niet slikken, aldus het Voedingscentrum. In de Aziatische keuken wordt rode rijst gewoonlijk gebruikt om visschotels, sojabereidingen en sauzen op smaak te brengen.
Zwarte rijst
Zwarte rijst heeft zijn speciale kleur te danken aan ‘anthocyanen’. Deze kleurstof is ook terug te vinden in rode kool en herfstbladeren en zorgt voor een paars-zwarte kleur. Er zijn verschillende soorten zwarte rijst. Thaise zwarte jasmijnrijst, Indonesische en Chinese zwarte rijst, maar ook de paarse rijstsoorten zijn een varianten van zwarte rijst. Net zoals zilvervliesrijst is zwarte rijst volkoren en bevat het meer vezels dan de witte variant. Daarnaast is zwarte rijst rijk aan ijzer, vitamine E en antioxidanten. Zwarte rijst wordt dankzij de hoeveelheid zetmeel kleverig na het koken. Hierdoor wordt het veelal in desserts zoals rijstpudding gebruikt. Ook in een salade, gekookt of geroerbakt kan zwarte rijst een prima vervanger zijn voor andere rijstsoorten.
(Bron: Voedingscentrum, Gezond Eten, Gezondheidsnet, Culy. Foto: Shutterstock.)
