Emina Zorlak: ‘Bespaar energie en gaar uw eten zonder gas of stroom met de hooikist!’

Waarschijnlijk voelt ieder van ons het aan de portemonnee: de energieprijzen rijzen de pan uit. Geen goed nieuws voor de kookliefhebbers onder ons, want het enige wat u uit uw pan wilt laten rijzen zijn de heerlijke aroma’s; die horen geen bittere nasmaak achter te laten in de vorm van een hoge rekening. Daarom pleit ik wederom voor “koken zoals vroeger”! Ik doel niet op de alom bekende spruitjeslucht, maar op de energiebesparende kooktechniek: de hooikist.

Hooikist

De hooikist. Het schijnt dat eind 19^e eeuw de deze al veel werd gebruikt in Nederland. Het is de ultieme vorm van slow cooking en van brandstofbesparing. Vooral bedoeld voor gerechten die lange tijd op laag vuur moeten garen en voornamelijk in 1 pan; denk aan stoofschotels, suddervlees, maar ook peulvruchten die lang moeten koken. Toen Nederland aan het gas ging was er zoveel energie, dat de hooikist in de vergetelheid raakte.

De techniek is als volgt: het gerecht wordt zoals gewoonlijk gemaakt; het eten wordt aan de kook gebracht en in plaats van het vuur lager te zetten en vervolgens uren te laten pruttelen, wordt het vuur helemaal uitgezet, wordt de pan goed ingepakt in dekens of hooi en vervolgens in een kist gedaan. De kist wordt afgesloten en door de warmte van het hooi of de dekens gaat het garen vanzelf. Ideaal om bijvoorbeeld in de ochtend de aardappelen in de hooikist te doen, zodat ze eind van de middag bij thuiskomst klaar zijn om gestampt te worden.

Voordelen

Dat zo’n hooikist geld bespaart is fijn, maar er zijn nog meer leuke bijkomstigheden. Allereerst, u hoeft niet naar uw eten om te kijken, u hoeft niet te roeren en kunt gewoon de deur uit, er is geen gevaar op aankoeken of verbranden. Als het eten klaar is, is het bovendien ook nog eens op behaaglijke eet-temperatuur en niet gloeiendheet. Uw groente worden niet kapotgekookt, maar behouden een fijne structuur en er is overal een gelijkmatige garing. Er is geen vochtverlies en de vitaminen blijven bewaard in het vocht. En niet onbelangrijk: het eten wordt vaak echt lekkerder als het op lagere temperatuur is gegaard, want alle smaken kunnen rustig vrijkomen en zich met de andere smaken vermengen.

Geen hooikist? Er zijn alternatieven!

Doorgewinterde kampeerders gebruiken deze techniek ook, maar doen de pan niet in een zware kist, maar in de goed geïsoleerde slaapzak, die ze sowieso al mee hebben. Soms wel meerdere pannen in 1 slaapzak. Tegenwoordig zijn er ook hele hippe nagemaakte kisten, die eerder iets weghebben van ouderwetse theemutsen, die natuurlijk dezelfde functie hebben. Ze zien eruit als knapzakjes die uw pan ferm omhelzen. Maar de tip der tips is toch wel de koelbox! Bijna iedereen heeft wel zo’n mini-koelkast-imitator in huis. De techniek is eigenlijk hetzelfde, maar dan andersom: niet de kou wordt bewaard, maar juist de hitte! Nu de herfst op de deur klopt en ons lichaam weer gaat snakken naar troostend eten, is dit het ideale moment om eens te experimenteren met langzaam gegaarde gerechten.

Recept verwarmende -energiebesparende- rode linzencurry (2 personen):

• 1 ui
• 2 teentjes knoflook
• duimgrootte gember
• 1 rode peper
• 1 eetlepel garam masala
• scheutje zonnebloemolie
• 200 milliliter kokosmelk
• 200 gram tomatenblokjes of passata
• 250 milliliter water
• 2 bouillonblokjes
• 250 gram rode linzen
• 150 gram zilvervliesrijst
• bos verse koriander

Extra nodig:

• 2 pannen die in een koelbox passen, (wollen) deken

Bereidingswijze:

Pel en snipper de ui. Pel en hak de knoflook. Schil en rasp de gember. Snijd de peper in ringen. Verwarm een scheutje olie in een soeppan en bak de ui, knoflook, gember, peper en garam masala circa 2 minuten. Voeg de kokosmelk, passata, water, bouillonblokjes en rode linzen toe en roer goed door. Breng het geheel aan de kook en laat circa 3 minuten pruttelen. Zet het vuur uit en pak de pan in in een (wollen) deken. Doe dit in een koelbox en “gaar” het gerecht een paar uur.

Doe ondertussen de rijst in een pan en voeg water toe tot de rijst een vingerkootje onder staat. Breng aan de kook en zet het vuur uit. Pak ook dit pannetje in in een deken en zet het naast de linzenpan in de koelbox.

Hak de koriander en bestrooi voor het serveren over de curry.

(Tekst: Emina Zorlak. Foto: Shutterstock)