Britse koningin Elizabeth op 96-jarige leeftijd overleden

Groot-Brittannië sluit een historisch tijdperk af. Koningin Elizabeth II is op donderdag 8 september 2022 op 96-jarige leeftijd overleden. Dat meldt Buckingham Palace in verklaring. Ze is volgens het paleis ‘vredig’ overleden op Balmoral Castle in Schotland in het bijzijn van haar familie.  

Kwakkelende gezondheid

Koningin Elizabeth kwakkelde al langere tijd met haar gezondheid. De bezorgdheid over haar toestand nam verder toe nadat het paleis donderdagmiddag 8 september in een kort persbericht had medegedeeld dat de vorstin onder medisch toezicht was geplaatst. Artsen maakten zich zorgen over haar gezondheid, stond in de verklaring.

Na de mededeling van het paleis werd bekend dat de naaste familieleden van de Queen waren afgereisd naar Balmoral Castle, onder wie kroonprins Charles, die per direct de nieuwe koning is. Ook de andere kinderen van Elizabeth, prinses Anne, prins Edward en prins Andrew waren naar het kasteel gekomen, evenals haar kleinzoons William en Harry.

Dochter van George VI en The Queen Mother

Elizabeth Alexandra Mary Windsor komt op 21 april 1926 ter wereld in Londen. Zij is de oudste dochter van koning George VI – hoofdpersonage in de veelgeprezen film The King’s Speech – en krijgt dezelfde naam als haar moeder Elizabeth, beter bekend als The Queen Mother. Een paar jaar later krijgt ze gezelschap van zus Margaret (1930). Elizabeth II bestijgt in 1952 de troon, nadat haar vader komt te overlijden. De kroning is 1 jaar later en haalt de Nederlandse televisie, als 1e liveregistratie ooit van een buitenlandse gebeurtenis.

Elizabeth II, koningin van een wereldrijk in verval

Als haar vader overlijdt, is Elizabeth II overigens in Kenia, op dat moment een Britse kolonie. Het Britse wereldrijk heeft dan nog de nodige kolonies, maar is al wel in verval. Staten als Cyprus, Egypte, Ghana, Nigeria, Singapore en Maleisië vallen in 1952 nog onder de Britse invloedssfeer, maar worden uiteindelijk onafhankelijk.

74-jarig huwelijk, 4 kinderen

Voor de start van haar regeerperiode is Elizabeth II al getrouwd met de in Griekenland geboren Philip Mountbatten. Zij blijven 74 jaar lang bij elkaar totdat prins Philip in 2021 overlijdt, vlak voordat hij zijn 100ste verjaardag zou vieren. Op dat moment is de coronapandemie in volle gang. De beelden van The Queen, die in haar eentje en met een mondkapje de uitvaart bijwoont, gaan de wereld over. De koningin en de prins krijgen samen 4 kinderen, Charles (1948), Anne (1950), Andrew (1960) en Edward (1964).

Platina jubileum, plek 2 op historische ranglijst

De jaren verstrijken en Elizabeth II blijft tot op hoge leeftijd aan het werk, vastbesloten om tot haar dood te blijven regeren. Begin 2022 is haar platina jubileum, na liefst 70 jaren op de troon. De Franse Zonnekoning Lodewijk XIV (1643-1715, 72 jaar) is de enige monarch in de wereldgeschiedenis die haar daarmee overtreft. Elizabeth II houdt het zelfs langer vol dan haar beroemde betovergrootmoeder Victoria, die tussen 1837 en 1901 de scepter zwaait. Het betekent wel dat haar oudste zoon, kroonprins Charles, tot na zijn 70ste in de wachtkamer blijft zitten.

Huwelijksperikelen in het koninklijk huis

The Queen vertegenwoordigt de klassieke Britse monarchie, terwijl de maatschappij juist ingrijpend verandert. Vooral in de jaren 90 komt de koninklijke familie regelmatig in het nieuws. Charles, Anne en Andrew scheiden allemaal van hun echtgenoten, zeer tegen de gewoontes van hun familie in. In 1997 komt prinses Diana, de ex-vrouw van Charles, op tragische wijze om het leven komt bij een auto-ongeluk.

Elizabeth II in The Crown

In de laatste jaren van haar leven wordt Elizabeth II al geportretteerd in de film en dramaserie The Crown. Hierin staat de geschiedenis van de Britse koninklijke familie centraal, met extra aandacht voor de rol die prinses Diana hierin heeft gespeeld. De manier waarop nieuwkomers zich moeten bewijzen in de conservatieve familie, zorgt her en der voor gefronste wenkbrauwen. Kleinzoon Harry en zijn Amerikaanse partner Meghan Markle keren de monarchie in 2020 zelfs de rug toe.

Groot-Brittannië in rouw

Ondanks alle ophef door de jaren heen hakt het overlijden van The Queen erin bij het Britse volk. Elizabeth II kwakkelt al langere tijd met haar gezondheid, op 8 september 2022 wordt duidelijk dat de situatie snel achteruit gaat. Haar kinderen en kleinkinderen – inclusief Harry en Meghan – melden zich in de loop van de dag in Balmoral Castle, haar Schotse buitenverblijf. De BBC gooit de programmering om, de bevolking houdt de adem in en bereidt zich voor op het onvermijdelijke moment. Op donderdag 8 september 2022 blies de langst dienende vorstin uit de Britse geschiedenis haar laatste adem uit.

Hoe zien de 1e dagen na het overlijden eruit?

Groot-Brittannië heeft van de ene op de andere dag een koning in plaats van een koningin. Het kan nog wel even duren voordat Charles de kroon officieel overneemt van zijn moeder. Wel zal hij volgens traditie alvast het volk toespreken, is de verwachting. Daarnaast maakt hij een rondje langs de parlementen van de verschillende Britse staten.

De uitvaart van Elizabeth II zou 10 dagen na haar overlijden plaats moeten vinden. Eerst wordt ze opgebaard in Schotland, daarna wordt haar lichaam naar Londen overgebracht. In het Palace of Westminster kan het volk afscheid nemen van The Queen. De periode van nationale rouw, inclusief minuten stilte en saluutschoten, duurt tot 7 dagen na de uitvaart. Bekijk hier een overzicht met alle formaliteiten en protocollen, voor en na de staatsbegrafenis van The Queen.

(Bron: NOS, Archief, Britannica, BBC, Beeld en Geluid, Washington Post. Foto: Lorna Roberts/Shutterstock)