een man neemt neusspray

Verslaafd aan neusspray? Zo komt u er weer vanaf

Verkouden, iedereen is het weleens. Een dichte, verstopte neus en voor het gevoel weinig adem kunnen halen. Een neusspray gebruiken geeft vaak verlichting. Maar let wel op, één van de stofjes in de spray werkt namelijk verslavend.

Xylometazoline in neusspray

Het stofje dat neusspray verslavend maakt is xylometazoline. Dit zorgt er in eerste instantie voor dat de bloedvaten krimpen, waardoor het neusslijmvlies minder opgezwollen is. Hierdoor kunt u weer vrij ademen. Maar als u de neusspray langer dan 7 dagen gebruikt zorgt het er ook voor dat de neus weer ‘verstopt’ raakt. De vaten raken aan de stof gewend en de bloedvaten zetten weer uit. Die krimpen pas weer als neusspray gebruikt wordt.

10 tot honderdduizenden ‘verslaafden’

Volgens de NRC zijn er 10.000 tot 100.000 mensen in Nederland verslaafd aan neusspray. KNO-arts Ingrid van Rooy zegt bij EenVandaag dat beeld te herkennen. “Ik denk dat het in totaal wel echt om aantallen van tienduizenden gaat. Iedere week komt er wel iemand met een specifieke verwijzing die verslaafd is aan xylometazoline.”

Effecten van langdurig gebruik neusspray

Het gebruik van neusspray heeft naast de verslavende werking ook effect op de lange termijn. KNO-arts Jolijn Brouwer zegt tegen LINDA: “Wat er gebeurt bij overmatig gebruik, wisselt per persoon. Het kan in theorie dat de bloedvaten de hele tijd zijn dichtgeknepen en daardoor te weinig bloed vervoeren naar de slijmvliezen. Die kunnen afsterven en daardoor kan er een gaatje in je tussenschot van je neus ontstaan. Dit gebeurt alleen erg weinig.”

Verslavingseffect

Bij gebruik van neusspray langer dan 7 dagen begint het verslavingseffect dus al. Het beste is om dit te voorkomen. Maar mocht u toch al langere tijd de spray gebruiken, hoe komt u er dan weer vanaf? Daar zijn verschillende manieren voor.

Hoe komt u weer van neusspray af?

U kunt gewoon van het één op het andere moment stoppen. Dit zal er wel voor zorgen dat uw neus veel dicht zal zitten en dat u waarschijnlijk slapeloze nachten heeft. De aanpassing heeft enige tijd nodig. Het kan binnen enkele weken beter gaan, maar ook een aantal maanden duren. Cold turkey stoppen, zoals dit genoemd wordt, is voor veel mensen een moeilijke en grote stap om te nemen. U kunt er ook voor kiezen om per neusgat af te gaan bouwen. Dan sprayt u eerst alleen nog maar in het ene gat en daarna alleen nog in het andere gat. De stap naar helemaal geen neusspray gebruiken wordt zo minder groot. Ook de kindervariant gebruiken (met 0,5 mg/ml xylometazoline in plaats van 1,0 mg/ml) kan helpen om te stoppen. Afbouwen door steeds minder vaak per dag te sprayen is ook een oplossing.

Huisarts

Een huisarts kan ook helpen met het stoppen. Er zijn namelijk neussprays waar geen xylometazoline in zit en die dus wel een langere tijd gebruikt kunnen en mogen worden. Maar die kan alleen een arts voorschrijven.

Ervaring van de redactie

Vanuit de redactie hebben we ervaring met het stoppen met neusspray. Starten met een voorgeschreven spray van de huisarts, in combinatie met het afbouwen van de 1,0 mg/ml neusspray heeft voor ons het beste gewerkt. Heeft u daarna toch onverhoopt weer neusspray nodig, bijvoorbeeld bij een nieuwe verkoudheid, dan bent u snel terug bij af. De ervaring van de redactie is om dan de kinderneusspray (met de helft aan xylometazoline) te gebruiken en dan af te bouwen per neusgat.

Probeer te voorkomen

Mocht u verkouden zijn, houd u dan aan de voorgeschreven maximale 7 dagen gebruik van neusspray. Anders kan het een flinke klus zijn om er weer vanaf te komen. Een ontwenningsproces van enkele weken tot maanden.

Dit artikel is eerder gepubliceerd en is door de redactie aangepast op 22 oktober 2024.

(Bronnen: EenVandaag, NRC, LINDA, Service apotheek, Benu apotheek, KNO. Foto: Shutterstock)

Geef een reactie

Reacties (10)

    Cologic says:

    Ten eerste, ik geloof zelf dat al dat gedoe rond Xylometazoline gewoon een ongelooflijke hoax is, waar iemand ergens iets bedacht heeft, en iedere medicus en amateur elkaar gewoon domweg napraat. Zelfde als met paracetamol spiegel, trouwens. van de 44 mogelijk soorten pijn worden er maar 4 een beetje verholpen door paracetamol. Wat dat betref tis ubriprofen veel effektiever (max 3 per dag) , maar die wordt in de gasoven gedouwd door diezelfde medici. Ik verdenk ze, en de vele amateur volgelingen – vraag maar naar medicijn spiegel op een feestje.

    OK, waarom neusspray?

    Ik gebruik zelf dagelijks Xylometazoline neusspray sinds ik in een bepaalde straat in een dorp bij Schiphol ben gaan wonen. Vlakbij een landingsbaan. Voorheen woonde ik in hetzelfde dorp, maar aan de andere kant, waar een zuidelijke richting wind nooit voorkwam en ik nooit last had van een verstopte neus. Begon pas – onder de rook ,en veel dichterbij – van die bepaalde landingsbaan. Is nooit onderzocht.

    Ik heb echter nog NOOIT een wetenschappelijk onderzoek gezien wat bewijst dat Xylometazoline verslavend is, wel dat het de enige is die onmiddellijk een verstopte neus verhelpt. Ja, het is WEL gewennend!!!!

    Maar wat verslavend nou precies betekent binnen deze context is ook nog nooit uitgelegd – ja, dat het moelijk is om eraf te komen, tuurlijk, anders loop je de hele dag met een verstopte neus, en dat beinvloedt je denkvermogen. Maar dat ligt aan je reaktie op binnen- of buiten-lichamelijke stofjes – die allergieen veroorzaken.

    Nu schieten jullie de boodschapper dood. En nee, ik ben niet op enige wijze bevoordeeld om hier nu een positief berichtje over Xylometazoline neer te zetten . Ik ben wel boos dat er zoveel onzin verkocht wordt door alle concurrenten??…(die trouwens veel duurder zijn. 6 euro voor een flesje zout water? Diefstal is het!!!!! Een X neusspray bij de apotheek kost iets over 2 euro…, in de drogist over de 3 euro…) En dat de consument het maar geloofd en doorverteld, om ook maar als een expert gezien te worden (goed voor je eigen endorfines)

    Ik ben apneu gediagnoseerd in 2005, , en gebruik elke nacht een CPAP apparaat. Vanaf 2008 (toen ik op dit huidige adres ging wonen) een volledig gezichts masker omdat ik ook snachts een dichte neus kreeg, en dan door mn mond kan blijven doorademen. En gebruik een neusspray (nou, eentje, een 15 per maand) omdat ik anders snachts een aantal keren wakker wordt omdat mn neus dicht gaat zitten tijdens mn slaap. Neusspray helpt me, en afhankelijk van het weer (allergische reakties) zo nu en dan ook overdag. MAAR IK GEBRUIK X NEUSSPRAY NIET ALTIJD!!

    Afhankelijk van het seizoen kan ik OOK het spul verdunnen met fysiologisch zoutoplossing, en dan 2 x zoveel eruithalen (15 flesjes worden 30) Als heftig reaktie in deel vh jaar is dat altijd herleidbaar tot mn pollen/schimmel/anti auto-immuun allergie.

    Een tip – ik bestel mn neusspray – huismerk Sandoz omdat die flesjes het goedkoopste zijn bij de apotheek, maar OOK omdat ze een schroefsluiting hebben. Makkelijk bij verdunnen.

      BertJoyce says:

      helemaal mee eens zit met het zelfde probleem ,met apneu is het sprayen of niet slapen

    Helma66 says:

    Verslavend? Hmm ik heb 24/7 zuurstof nodig en daarbij hooikoorts..oh en niet te vergeten dat de zuurstof ook kan bijdragen aan droge binnenkant neus met dicht gaat zitten.
    Deze soort spray zorgt ervoor dat ik fatsoenlijk mijn zuurstof bibn krijg.

    RoosKe says:

    Zelf gebruik ik de neusspray ’s avonds voor het slapen gaan in maar één neusgat en dan nog niet eens dagelijks. De reden is natuurlijk dat ik zo nu en dan door kan slapen, want ’s nachts gaat mijn neus dicht zitten.

    Huguette says:

    Nee, in complottheorieën geloof ik niet. Maar ‘t is wel vreemd dat sprays mét het xylometazoline vrij verkrijgbaar zijn en de veiligere neussprays zonder dat verslavende middel alleen op voorschrift van de huisarts. Da’s toch heel gek ?

    AstridM says:

    Bij een gewone verkoudheid helpt een in stukken gesneden ui op een bordje naast je op de tafel/je computer en naast je op het nachtkastje prima. Dezelfde dag geeft het verlichting en binnen twee dagen ben je van je verstopte neus af. De uiden nemen bovendien de bacillen op en maakt de lucht vrij. Niet opeten dus!!!

    Sanny Klingler says:

    Ik gebruik dagelijks neusspray op voorschrift en dat al zo’n 12 jaar. Ik heb weleens geprobeerd of ik zonder kan an dat is fus niet het geval, in no time wordt ik wakker en zit m’n neus hartstikke dicht. Budesonide kan prima zonder die verslaving, ik heb er alleen wel een neuszalf bij nodig.(Bactroban.)

    Louis1952 says:

    Ik doe in de luchtbevochtiger van het apneuapparaat een druppel eucalyptusolie voor het slapen gaan.
    Helpt zeer goed.
    Overdag als de neus verstopt zit is een druppel olie zeer effectief.

    Ariël says:

    Als ik verkouden ben, gebruik ik op advies van een kno-arts in een academisch ziekenhuis een zoutoplossing om mijn neus te spoelen. Ik doe de oplossing in een speciaal apparaatje, verkrijgbaar bij drogist en apotheek. Dit werkt zeer goed. De zoutoplossing maak ik zelf, veel goedkoper, dan die in de winkel.

    Ed71 says:

    Al ruim 22 jaar aan de neusspray , na aanleiding van een ski ongeluk waarbij ik m’n neus brak 🙈. Kom er nooit meer vanaf lijkt wel . Dagelijks een dichte neus voor het slapen gaan