Emina Zorlak: ‘Lasagne is gelaagd genot’

Op 29 juli is het Wereld Lasagnedag. Het is niet duidelijk wanneer de dag in het leven is geroepen, maar eigenlijk zou er wat mij betreft wekelijks wel een lasagnedag moeten zijn. Het is voor mij hét gerecht waarmee je ziel als het ware gedragen wordt, comfort food, zoals dat heet. Het heeft de perfecte samenstelling; het contrast van een krokante korst en een zachte, hartige binnenkant doen u elke hap smachten naar meer. Mocht u zich afvragen of het “lasagna” of “lasagne” is: lasagna is enkelvoud en betekent pastavel. Lasagne is meervoud en is dan ook meteen de naam van het gerecht met al die vellen op elkaar. 

Eeuwenoude oorsprong

Vandaag de dag vinden Italianen dat er absoluut niet geweken mag worden van de traditionele, regionale recepten, maar de geschiedenis bewijst dat het gerecht zich in stappen heeft geëvolueerd tot wat het nu is. De Grieken kenden al een gerecht dat gemaakt werd van pastavellen die in stroken werden gesneden en waar laagjes van werden gemaakt. Dit noemden zij laganon, wat pasta betekent.

Laagjes met kaas en specerijen

Toen de Romeinen de Grieken veroverden ontdekten ze deze pasta en begonnen het zelf ook te maken. In het deeg ging semolina en water, er werden vierkantjes van gesneden en deze werden in een pan met water gekookt. Van deze gekookte vellen werden laagjes gemaakt met kaas en specerijen, zoals kardemom, kaneel en kruidnagel ertussen. Het schijnt dat er een houten spies door deze droge stapel werd gestoken en dat het zo uit het vuistje werd gegeten.

Experimenteren met vlees

Later gingen de Romeinen experimenteren en deden allerlei soorten vlees tussen de vellen, zoals buik en uiers van varkens, vis en zelfs vogelvlees van lijsters. De afwisseling van koolhydraat en eiwit was er toen al wel, maar het leek nog niet op de lasagne die we vandaag de dag kennen, het was niet sausig.

Lasagne zoals wij nu kennen

De lasagne zoals we die nu kennen is rond de 16^e eeuw ontstaan, omdat we toen pas tomaten, die oorspronkelijk uit Zuid-Amerika komen, in Europa kregen. Deze tomaten werden toegevoegd aan het vlees en zo ontstond de saus ragu. Tegenwoordig heeft elke regio in Italië wel een eigen versie, met verschillende soorten kaas, verschillende kleuren pastavellen en verschillende soorten vlees. Zo is er ook een uit Piëmont die “lasagne al Sangue” heet. Vertaald is dat “bloederige lasagne”, gemaakt met varkensbloed. Vast heel bijzonder, maar vandaag heb ik ook een bijzondere versie.

Krachtpatser

Er is een gedicht uit de 13^e eeuw gevonden waarin staat: He who looks at magnitude is often mistaken. A grain of pepper conquers lasagna with its strength. Vertaald betekent dit: wie naar de omvang kijkt vergist zich vaak. Een peperkorrel overwint lasagna met zijn kracht.

Het is een soort eerbetoon aan de kracht van de peper, maar indirect zegt het dus dat lasagne eigenlijk een machtig gerecht is. Traditioneel wordt het natuurlijk met deegvellen gemaakt, maar wilt u een keer wat minder koolhydraten, dan is het gerecht prima in laagjes te maken met dungesneden knolselderij. Buon appetito!

Ingrediënten zoete lasagne met bramen (2-4 personen):

• 125 gram diepvries bramen
• 500 milliliter melk
• 1 sinaasappel
• 60 gram suiker
• 20 gram maïzena
• 2 eieren
• 125 gram verse lasagnebladen
• 125 gram verse bramen
• poedersuiker om te garneren

Nodig: kleine ovenschaal of schaal

Bereidingswijze:

Laat de diepvriesbramen ontdooien.

Schenk 450 milliliter melk in een pan. Rasp de helft van de sinaasappel boven de pan en breng aan de kook. Meng de suiker en maïzena met de rest van de melk. Splits de eieren en voeg de dooiers toe aan het suikermengsel. Schenk wat van de hete melk bij het suiker-eiermengsel en roer goed door. Schenk dit weer bij de melk in de pan en breng al roerende aan de kook. Laat circa 2 minuten doorkoken tot er een vla ontstaat. Schenk daarna door een zeef boven een schaal om eventuele klontjes te verwijderen. Dek de vla af met plasticfolie, zodat er geen vel ontstaat. Laat afkoelen. Klop ondertussen de eiwitten stijf. Schep in delen de eiwitten door de vla en schep voorzichtig om.

Breng een grote pan water aan de kook en kook de lasagnevellen in 2 delen circa 3 minuten. Schep de vellen met een schuimspaan uit de pan en leg ze op een bord. Pers hier de sinaasappel boven en laat afkoelen. Prak de bramen uit de diepvries met een vork.

Leg een vel lasagnevel in de kleine schaal. Verdeel hier wat van de vla over en verdeel hier wat geprakte bramen over. Herhaal de stappen tot alles op is en eindig met een laagje vla. Verdeel hier de verse bramen over en garneer met wat poedersuiker.

(Recept en tekst: Emina  Zorlak. Foto ter illustratie: Shutterstock)