Hoe zit het? Wat is het verschil tussen een antigeen- en antistoffentest?
Publicatiedatum: 16 november 2021
Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: wat is het verschil tussen een antigeen- en antistoffentest?
Antistoffen en antigeen
Het aantal positieve tests is momenteel hoog in ons land. Dit testen gebeurt met een aantal type tests. De GGD gebruikt bijvoorbeeld voornamelijk de PCR-test en in sommige gevallen ook de LAMP- of antigeentest. Ook zijn er antigeen-zelftests in omloop en bestaat er ook nog zoiets als een antistoffentest. Qua naam lijken de antistoffen- en antigeentest veel op elkaar, maar zijn ze ook daadwerkelijk hetzelfde?
Wat doet een anitgeentest?
Op de website van het RIVM wordt uitgelegd wat de verschillende type tests nu eigenlijk precies meten. In het geval van de antigeentest is dit – hoe verrassend – het percentage antigenen. Antigenen zijn stukjes van het virus die een afweerreactie in het lichaam kunnen opwekken. Wie het coronavirus bij zich draagt, zal dus vermoedelijk meer antigenen hebben dan iemand die momenteel geen drager is. De antigeentesten zijn sneltesten die binnen 15 minuten de uitslag laten zien. Ze worden door sommige GGD’en in Nederland gebruikt en zijn in de vorm van zelftesten ook te koop bij drogisterijen en apotheken. Ook bij veel commerciële coronatestpunten wordt de antigeentest aangeboden.
Volgens het RIVM is de antigeentest minder gevoelig dat de PCR-test. “Vooral als er weinig virusdeeltjes aanwezig zijn is de antigeentest vaak negatief. Helemaal in het begin van de infectie zijn er nog weinig virusdeeltjes. Later in de infectie neemt het aantal virusdeeltjes weer af, dan is iemand ook niet besmettelijk meer. Wanneer er weinig virusdeeltjes aanwezig zijn krijgt iemand mogelijk ten onrechte een negatieve testuitslag, terwijl de persoon wel COVID-19 kan hebben (gehad)”, schrijft de instantie op de eigen website.
Antistoffentest
De antistoffentest, ook wel serologische test genoemd, laat zien of er antistoffen tegen het coronavirus aanwezig zijn. Het geeft dus niet aan of u het virus nu heeft, maar wel of u het heeft gehad. Deze test werkt anders dan de meeste coronatests, want het gaat hier om een bloedtest. Deze kunt u niet laten afnemen bij de GGD of huisarts, maar bijvoorbeeld wel bij een commercieel testpunt.
Er zijn ook zelftests van dit type in omloop, waarbij u een paar druppels bloed moet afnemen bij uzelf. Uit onderzoek blijkt dat deze testen niet betrouwbaar zijn, zo stelt het RIVM. Ook een dergelijke test ondergaan bij een commercieel testpunt is vermoedelijk weggooid geld. Ten eerste is het vaak pas na 2 à 3 weken na het ziektesproces goed meetbaar of er antistoffen aanwezig zijn en ten tweede is het volgens het RIVM zo dat dit soort tests überhaupt niet goed werken bij mensen die niet enorm ziek zijn geworden door het coronavirus.
Verschillen
Een antigeen- en antistoffentest zijn dus 2 verschillende dingen. Niet alleen qua wat ze aantonen en hoe ze werken, maar ook qua wat u met de uitslag kunt doen. Als u niet gevaccineerd en niet hersteld bent, kunt u voor sommige landen een coronatoegangsbewijs maken op basis van een antigeentest. Een antistoffentest kun u hiervoor niet gebruiken. Let op: niet elk land accepteert een QR-code naar aanleiding van een antigeentest, dus controleer eerst het reisadvies.
(Bron: RIVM, GGD, Nederland Wereldwijd, Rijksoverheid)
