Plaatwaarde: No. 5 van Jacques Brel

De lp is helemaal terug van weggeweest! En dat is goed nieuws voor iedereen die ze nog op zolder heeft liggen, want sommige oude platen zijn inmiddels veel geld waard. In Plaatwaarde bespreekt lp-kenner Marjolein van Dam elke editie een bijzondere lp. Deze week: No. 5 van Jacques Brel.

Sleutelfiguur

Heeft u het NPO-programma CHANSONS! gezien? Daarin duiken presentator Matthijs van Nieuwkerk en zanger Rob Kemps in de wereld van de Franse chansons. Hoewel er ontelbaar veel goede chansonniers zijn, is Jacques Brel een echt sleutelfiguur binnen dit genre.

Wachten op succes

Brel, geboren Belg, probeert begin jaren 50 voet aan de grond te krijgen als artiest. Dit lukt in 1e instantie maar matig. In België slaat zijn muziek niet aan en als hij in 1954 naar Parijs vertrekt, kan hij daar ook niet meteen rekenen op gouden bergen. In 1956 beleeft hij zijn doorbraak met het nummer Quand on n’a que l’amour. Vanaf dat moment gaat het alleen maar beter en beter en brengt hij de ene klassieker na de ander uit.

Me Ne Quitte Pas (1959) is veruit zijn beroemdste werk, maar ook het lied Marieke, afkomstig van het album No.5, is een van zijn bekendste. Het album wordt vaak zelfs Marieke genoemd. Naast het nummer Marieke, staat er ook een Nederlandstalige versie van Me Ne Quitte Pas. No.5 is de eerste plaat waarop Brel het Nederlands verwerkt in zijn muziek. Op deze laat vindt u ook het lied Le moribond, dat door de jaren heen ook is uitgegroeid tot een klassieker. Een Engelstalige bewerking van dit laatstgenoemde nummer wordt in 1974 uitgebracht door de zanger Terry Jacks onder de naam Seasons in the sun. Ironisch genoeg wordt Seasons In The Sun destijds een veel groter succes dan het origineel.

300 keer per jaar

No.5 komt uit in 1961 en is – zoals de titel al doet vermoeden – zijn 5e album. Hij is dan al een gevierd artiest waarvoor de mensen in de rij staan. Gemiddeld treedt Brel zo’n 300 keer per jaar op in verschillende landen, wat natuurlijk neerkomt op vrijwel elke dag van het jaar. Rust heeft hij zelden, want zijn slaapritme is ernstig verstoord. Drinken en roken doet hij wel aan 1 stuk door. In 1966 verrast hij al zijn fans met de mededeling dat hij van plan is te stoppen met zingen; hij is bang zijn artistieke scherpte te verliezen. Uiteindelijk geeft hij op 29 oktober 1966 zijn allerlaatste concert voor een groot publiek in de Parijse concerthal Olympia. Jacques Brel overlijdt in 1978 in Parijs.

Marjolein taxeert No.5

“De waarde van de plaat No.5 van Jacques Brel is beperkt. De plaat is uitgebracht in 10 inch vinyl op lp-formaat (25 centimeter). Naast de uitsluitend Franse persingen in 10 inch vinyl bestaat er een Canadese persing (getiteld no. 3) in 12 inch lp-formaat. Deze persing heeft een waarde van ongeveer 15 euro. Een vroege Franse MONO-persing is rond de 25 euro waard, een vroege STEREO-persing ongeveer hetzelfde. Veel hoger komt de waarde van de plaat ook niet, al doet een versie met een handtekening van Jacques Brel het wel aardig. Hiermee kan de waarde oplopen tot circa 65 euro.

Hieronder een beknopte omschrijving van de versies die ik genoemd heb. Dit is een richtlijn: er zijn zeker 8 verschillende versies die onderling soms minieme verschillen hebben. Zelfs als de omschrijving klopt, kan het toch zijn dat het een andere versie betreft, omdat er meerdere kenmerken een rol spelen bij het bepalen van de versie. Daarnaast is de staat belangrijk. Bij alle waardes die ik noem is het uitgangspunt een perfecte staat van plaat en hoes.

Vroege Franse MONO persing

Catalogusnummer: B 76.513
Label: Philips
Belangrijkste kenmerken hoes: zwart-wit foto van Jacques op de voorkant van de hoes. Onderaan links in rode letters Jacques Brel, en rechts een 5. Het logo van Philips en het catalogusnummer staan rechts bovenaan. Daarboven de tekst ‘Haute fidélité monorale’. De achterkant van de flipback-hoes is wit, met bovenaan rechts het MONO catalogusnummer en daaronder het STEREO catalogusnummer. Hieronder een zwart-witfoto van Jacques. De tracks van de plaat staan in het midden. Links hiervan een rode balk met daarin in zwart de naam Philips.
Belangrijkste kenmerken label op de plaat: groen label met bovenaan in het wit het Philips-logo. De naam Philips er onder in vette letters. Links van het gat in zwarte letters ‘℗, B.I.E.M.’ en de plaatkant. Rechts van het gat het catalogusnummer. De naam en de tracks staan op de onderste helft van het label in zwarte letters. Info over de rechten rondom het label in witte letters.
Waarde: 20-30 euro

Vroege Franse STEREO persing

Label: Philips
Belangrijkste kenmerken hoes: zwart-wit foto van Jacques op de voorkant van de hoes. Onderaan links in rode letters Jacques Brel, en rechts een 5. Bovenaan een zwarte band met tussen pijlen ‘HI-FI STEREO’. Het logo van Philips rechts hiervan. De achterkant van de flipback-hoes is wit, met bovenaan rechts het MONO catalogusnummer en daaronder het STEREO catalogusnummer. Hieronder een zwart-witfoto van Jacques. De tracks van de plaat staan in het midden. Links hiervan een rode balk met daarin in zwart de naam Philips.
Belangrijkste kenmerken label op de plaat: groen label met bovenaan een witte band met 2 pijlen. Hierboven in zwarte letters HI-FI STEREO en eronder PHIlIPS. Links van het gat in zwarte letters ‘℗, B.I.E.M.’, de plaatkant en de titel. Rechts van het gat het catalogusnummer. De naam en de tracks staan op de onderste helft van het label in zwarte letters. Info over de rechten rondom het onderste deel van het label in zwarte letters.
Waarde: 20-30 euro

Canadese persing

Catalogusnummer: FL-278
Label: Columbia
Belangrijkste kenmerken hoes: Zwart-wit foto van Jacques op de voorkant van de hoes. Onderaan links in rode letters Jacques Brel, en rechts een 3. Onderaan een witte balk met rood opschrift. Rechts in de balk Columbia. De achterkant van de hoes is wit, met bovenaan rechts het logo van Columbia. Daaronder een zwart-witfoto van Jacques. De tracks van de plaat staan daaronder.
Belangrijkste kenmerken label op de plaat: steenrood label met zilver opschrift. Bovenaan de naam Columbia. Daaronder ‘Jacques Brel no.3’. De tracks staan op het onderste deel van het label.
Waarde: rond de 15 euro

Plaatwaarde in Wekker-Wakker-Weekend!