Struikelstenen: herdenkingsmonumenten midden in de straat

Verdeeld over heel Nederland liggen struikelstenen, ook wel stolpersteinen genoemd. De stenen maken inzichtelijk wat er is gebeurd op de plek waar u ‘erover struikelt’. Op de plek waar de stenen liggen staat of stond het huis waaruit Joden verdreven en vermoord zijn. Hun verhaal verdient het om verteld te worden. Zo ook het verhaal van de broers Eduard en Alexander Hornemann uit Eindhoven. 

Struikelstenen, stolpersteinen

Oorspronkelijk heten ze “Stolpersteine” (stolpern betekent struikelen), een initiatief van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Het zijn kubusvormige betonnen stenen met een messing bovenplaat. Op de steen de naam van degene die is overleden, zijn of haar geboortedatum, de datum waarop diegene is overleden en de plaats. De meesten hebben geen graf, maar op deze manier hebben ze een naam en daardoor blijven zij in herinnering bestaan. In Nederland liggen er verspreid 8500 van dit soort stenen en daar komen er steeds meer bij.

Eduard en Alexander Hornemann

In de video volgen we het verhaal van de broertjes Eduard en Alexander Hornemann. De moeder van Monique van Grootel woont tijdens de Tweede Wereldoorlog naast de familie Hornemann en is beste vrienden met de broers. Ze heeft de deportatie in 1942 van dichtbij meegemaakt en daar haar hele leven last van gehad. Dochter Monique vertelt hierover in de bovenstaande video.

We zijn ook aanwezig bij de herdenking van de middelbare school het Van Maerlantlyceum die bij het monument van de broers Hornemann stilstaan bij hun overlijden in de Tweede Wereldoorlog.

‘Verhalen levend houden’

In de video vertelt Frank van Dijk van Stichting 18 september over het belang van deze stenen. “Ik vind het heel belangrijk om dit soort verhalen levend te houden, om de waanzin te laten zien waar mensen toe in staat zijn.” Het verhaal van de broers Hornemann is een van de vele verhalen die het verdient om verteld te worden. In ons land liggen verspreid ruim 8500 struikelstenen. De Struikelstenen Gids-app leidt u langs deze stenen en vertelt de verhalen. Zo kunt u kijken of er bij u in de buurt ook struikelstenen liggen en wat het verhaal is van deze mensen.

Tijdens dodenherdenking in 2021 belt MAX-dj Bert Haandrikman ’s ochtends met Frank van Dijk over dit onderwerp. Het gesprek kunt u hier terugluisteren.