Hebben de eikenprocessierupsen de vorst overleefd?
Publicatiedatum: 20 februari 2021
Na de winterse vorst lijkt het nu wel lente in Nederland. De lente is ook de periode waarin allerlei insecten, zoals de eikenprocessierups, ontwaken uit hun winterslaap. Betekent dit dat we in 2021 extra vroeg worden geconfronteerd met de aanwezigheid van de eikenprocessierupsen? Of is de vorst funest geweest voor dit soort diertjes?
Sinds 1991 in Nederland
De eikenprocessierups is in korte tijd beroemd en berucht geworden in Nederland. Alhoewel, de eerste nesten worden al in 1991 waargenomen, maar pas sinds de winters hier zo mild zijn en de zomers relatief warm is de rups begonnen aan een echte opmars. Omdat deze rups met zijn miljoenen brandhaartjes jeukende plekken kan veroorzaken bij mens en dier, wordt de eikenprocessierups gezien als een echte lastpost.
Welk effect heeft vorst?
Omdat de rups gedijt bij warmer weer, is het logisch om te denken dat de populatie ze na de afgelopen vorst behoorlijk is aangedaan. Het tegendeel blijkt echter waar. De eikenprocessierups kan bijzonder goed tegen kou, zo blijkt. Onderzoekers van de Wageningen Universiteit hebben al verschillende keren onderzoeken gedaan waarbij de rupsen een aantal weken bij -20 worden bewaard. Als zij de rupsen uit de koeling halen blijkt dat zij nog gewoon in leven zijn. Over deze experimenten vertelt bioloog Arnold van Vliet, eveneens verbonden aan de Wageningen Universiteit, meer op NPO Radio 1.
Zelfde resultaat in 2010
Ook entomoloog (een kenner van insecten) Silvia Hellingman komt tot deze conclusie als zij in de winter van 2010 eierpakketjes van de rups opensnijdt. In 2010 is het ook langere tijd relatief koud. Zij ziet dat de rupsen prima kunnen overleven bij koud weer, want de kleine rupsen kruipen zonder haar hulp uit hun cocon.
Muggen en wespen
We hoeven ons dus niet per se te verheugen op een eikenprocessierups-vrije lente en zomer, maar hoe zit het eigenlijk met andere insecten? Wespen en muggen zijn ook prima bestand tegen een beetje kou, zo blijkt. “Muggen maken in de winter een soort antivries aan, ze kunnen dan makkelijk een temperatuur van min 20 graden overleven. Maar zodra het voorjaar wordt, stopt de mug met het aanmaken van antivries. En als het dan een paar dagen goed vriest, sterven er weer veel muggen”, zegt Bart Knols, medisch entomoloog, in 2015 tegen het Algemeen Dagblad.
Wespen overleven ook prima bij vorst. Volgens bioloog Arnold van Vliet zijn de wespen nu nog in winterslaap en worden ze pas vanaf april actief. Omdat zij prima tegen vorst kunnen heeft de afgelopen koude periode vermoedelijk weinig invloed op de grote van de populatie die in de zomer door Nederland zal vliegen. Dit vertelt hij in het eerder genoemde NPO Radio 1-fragment.
(Bron: WUR, NPO Radio 1, Nature Today, AD, RTL Nieuws)
