Jules de Corte en zijn vooruitziende blik

Vandaag, op 16 februari 2021, is het precies 25 jaar geleden dat liedjesschrijver en zanger Jules de Corte overlijdt. Tijdens zijn leven schrijft hij duizenden liedjes over uiteenlopende onderwerpen. Toch hebben veel van zijn liedjes 1 ding gemeen: de vooruitziende blik waarover De Corte leek te beschikken.

Bekend van de radio

Jules de Corte groeit in de jaren 50 van de vorige eeuw uit tot een graag en veel gehoorde zanger- en liedjesschrijver op de Nederlandse radio. Hij voorziet de uitzendingen van de KRO lange tijd van zelfgeschreven muziek en teksten, maar ook in radioprogramma’s van andere omroepen laat hij zijn muzikale talenten vaak horen. Later, als de tv op het toneel verschijnt, zal hij ook veelvuldig op de beeldbuis te zien zijn.

Gezongen door anderen

Door zijn vele mediaoptredens wordt de muziek van De Corte enorm populair in Nederland. Zijn liedjes worden ook gezongen door anderen, bijvoorbeeld door Gerard Cox. Cox brengt in 1966 bijvoorbeeld een single uit waarop ook zijn vertolking van De Corte’s nummer Het duiveltje van Hoh staat. Later zal Cox een aantal cd’s uitbrengen die enkel bestaan uit nummers van De Corte.

Glazen bol

Zelf stopt De Corte rond 1985 met het maken van nieuw muziek. Zijn oeuvre zoals wij dat kennen is dus ruim 35 jaar en ouder. Toch klinken veel van de nummers nog altijd modern. Althans, als u ze in de tijdgeest van toen plaatst.

Tijdens zijn leven wordt er volgens de website Wij Nederlanders, waarop het erfgoed van De Corte levend wordt gehouden, aan hem gerefereerd als profetisch. “Jules de Corte was met zijn liedjes de mensen vaak een stap voor”, staat hier. Dit omdat hij vaak thema’s aansnijdt die destijds nog totaal onbekend of onbespreekbaar zijn.

Modern leven en milieuverontreiniging

Neem nu het lied ’t Elektrisch huis , een liedje uit de jaren 50, over het huis van een vriend waar alles automatisch lijkt te gaan.

Hij bezingt hierin onder andere de elektrische snufjes waarmee de keuken is uitgerust. Het koken van water, afwassen en koken: het gaat door elektriciteit allemaal vanzelf. Inmiddels natuurlijk heel vanzelfsprekend, maar in de jaren 50 is dat het absoluut niet.

Ook over milieuvervuiling zingt De Corte al. In het nummer Slaap maar, mensen zingt hij op een gegeven moment over slangen die gif in het water pissen, wat natuurlijk een metafoor is voor bedrijven die milieuverontreinigende stoffen dumpen in de natuur. Op cynische toon voegt hij eraan toe dat de mens nergens bang voor hoeft te zijn, want het gif zal hen niet meteen doden. Het is eerst de beurt aan vogels en vissen. Inmiddels is milieuverontreiniging natuurlijk actueler dan ooit.

Kritiek op geloof

Zoals gezegd bezingt hij ook geregeld onderwerpen waar men het in die tijd liever niet over heeft. Zo gaat het nummer Het Bruidspaar over de houding van de kerk tegenover ongehuwd zwanger raken. In de tijd dat dit nummer uitkomt wordt dit binnen kerkelijke kringen gezien als een zonde en worden mensen die dit overkomt daarna dikwijls genegeerd. De Corte bekritiseert deze houding. De KRO, de omroep waar hij in 1955 in vaste dienst treedt, is overigens niet zo blij met dit nummer.

Anarchie in liedvorm

In zijn nummers ageert hij niet alleen tegen de kerk en het geloof, maar tegen de meest uiteenlopende zaken. Van consumptiemaatschappij tot paling sound-achtige muziek en van de regering tot aan de manier waarop er toen over homoseksualiteit werd gedacht: De Corte deelt zijn meningen in immer spitsvondige liedjes.

Over het laatstgenoemde thema schrijft De Corte begin jaren 70 het veelgeprezen nummer Romeo en Julio.

Jules de Corte in Maatwerk

Op 6 februari 2021, zijn 25e sterfdag, hoort u in het MAX NPO Radio 4-programma Maatwerk verschillende nummers van De Corte. Presentator Sander Zwiep is een De Corte-liefhebber. Zwiep: “op Schubertiaanse wijze laat Jules de Corte tekst en klank versmelten. Natuurlijk: niks mis met een Beatles-hit – 4 akkoorden en een uithaal van Lennon – maar Jules neemt je verder mee, dieper het muziekwoud in. Jules bezingt de angsten die we allemaal weleens voelen. “Als je overmorgen oud bent, wie zal je dan moed inspreken en wie helpt je oversteken als het niet alleen meer gaat? / En wie zal de stilte breken, die als ijs rondom je staat?” – met onopgeloste samenklanken die vragen om een antwoord. Dat antwoord komt, woordloos maar veelzeggend, in het slotakkoord: breekbaar majeur. Samengebalde levenszuchten in 3 minuten – voilà: De Corte.”
U hoort Maatwerk elke werkdag tussen 14.00 en 16.00 uur.

Er is ook een podcast over Jules de Corte in de maak.

(Bron: Trouw, De Volkskrant, NRC, Andere Tijden, Wij Nederlanders, YouTube, archief, ANP, BN/De Stem)