Koffie, wondermiddel of laten staan?

De ene keer is koffie een wondermiddel dat we allemaal moeten drinken en de keer erop voeren negatieve effecten de boventoon. De meningen over de consumptie van koffie wisselen aan één stuk door. We maken een rondje langs verschillende bronnen en meningen.

Hoeveel is gezond?

Over het algemeen wordt aangenomen dat het drinken van zo’n 400 mg cafeïne, oftewel 4 á 5 koppen koffie per dag, passen in een gezond, gevarieerd voedingspatroon. Gematigde koffieconsumptie wordt daarnaast in verband gebracht met onder andere een lager risico op hartfalen, een beroerte en diabetes. Er is daarin geen verschil tussen koffie met cafeïne of decaf. De hoeveelheid cafeïne die wordt geconsumeerd is afhankelijk van hoe sterk de thee of koffie wordt gezet, hoeveel er wordt gedronken en hoe groot de kopjes zijn.

Filterkoffie versus espresso

Als basisrichtlijn geldt dat een kop filterkoffie circa 85 mg bevat en een kop oploskoffie ongeveer 65 mg. Een espresso van 30 ml bevat ongeveer 50-60 mg cafeïne en een blikje cola of kopje thee ongeveer 25-45 mg. Een kop cafeïnevrije koffie is niet helemaal cafeïnevrij. Het bevat nog 2 tot 4 milligram cafeïne. Vanwege het cafestol (een stof die het LDL-cholesterol verhoogt) geldt het advies niet meer dan 2 tot 3 kopjes espresso of koffie van cups te drinken.

Alzheimer

Onderzoek toont aan dat er een verband is tussen het drinken van koffie en een lagere kans op de ziekte van alzheimer op latere leeftijd. Cafeïne reageert namelijk samen met een ander bestandsdeel van koffie op het stofje in het lichaam dat Alzheimer bestrijdt.

Kanker

Koffie heeft volgens verschillende wetenschappelijke studies een (klein) remmend effect op enkele vormen van kanker. Zo werken 4 koppen koffie per dag beschermend tegen leverkanker en de vorming van galstenen. Ook zou het de kans op onder andere blaaskanker en darmkanker verkleinen. De verklaring daarvoor is dat koffie het insulinepeil in het lichaam verlaagt, waardoor tumoren en andere gezwellen minder goed kunnen groeien.

Diabetes

Mensen die dagelijks 4 koppen koffie per dag drinken hebben een kleinere kans op het krijgen van diabetes mellitus type 2. Onderzoekers denken dat de anti-oxydant chlorogeenzuur in koffie zorgt voor een vertraging in de opname van suiker (glucose) in de darmen. Daardoor hoeft het lichaam minder van het hormoon insulin aan te maken, dat een hoge bloedglucosespiegel tegengaat. Koffie stimuleert bovendien de productie van insulin en maakt lichaamscellen gevoeliger voor insuline.

Hart- en vaatziekten

Cafeïne kan in acute gevallen de bloeddruk verhogen, maar op de lange termijn verhoogt cafeïne de bloeddruk niet. Een inname van cafeïne van 400 milligram per dag of minder heeft geen of mogelijk zelfs een positief effect op de gezondheid van hart en bloedvaten.

Uitdroging

Veel mensen denken dat het drinken van koffie uitdroogt. Cafeïnehoudende dranken dragen echter bij aan de dagelijkse vochtbehoefte op een manier die vergelijkbaar is met water.

Reactiesnelheid ouderen

Cafeïne stimuleert het central zenuwstelsel. Het verbetert de concentratie, de geheugenfuncties en het vermogen om logisch te redeneren. Het verhoogt daarnaast de reactiesnelheid en maakt het voor de hersenen makkelijker om te schakelen tussen verschillende taken. Recent onderzoek door wetenschappers van de Universiteit van Bristol toont ook aan dat cafeïne de reactietijd van ouderen verbetert. Een groep ouderen in de leeftijd van 55 tot 91 jaar wordt bij het onderzoek onderworpen aan een serie opdrachten waarbij verschillende vormen van aandacht werden getest. Hoewel hoofdonderzoeker Kanachan Sharma benadrukt dat de verschillen niet enorm zijn, viel het toch op dat koffie voor een snellere reactietijd zorgt. Ook ging het plannen de deelnemers beter af en stimuleerde de cafeïne het concentratievermogen.

Negatieve effecten

Zijn er dan alleen maar positieve berichten? Nee, bij sommige mensen kan het drinken van koffie wel degelijk leiden tot ongewenste bijwerkingen. Het is bekend dat sommige mensen daar meer last van hebben dan anderen. Wie teveel cafeïne consumeert kan gevoelens van angst, hyperactiviteit, nervositeit en een verstoord slaappatroon ervaren. De negatieve effecten van overmatige consumptie verdwijnen wel weer snel zodra mensen terugkeren naar hun normale consumptiepatroon.

Cafeïne

Niet alleen koffie bevat cafeïne, het wordt ook wel toegevoegd aan frisdranken en geneesmiddelen, zoals pijnstillers, dieetpillen en middelen tegen griep en verkoudheid. Daarnaast komt het van nature voor in thee en chocola, dus u krijgt meer cafeïne binnen dan de koppen koffie die u drinkt. Goed om in uw achterhoofd te houden.

(Bron: Kenniscentrum koffie en gezondheid, dokterdokter.nl, Voedingscentrum en KIJK Magazine.)

Bent u een echte koffieliefhebber, dan hebben wij een cursus Koffiespecialiteiten voor u, waarbij u allerlei heerlijke koffiespecials leert maken.