Het weer: meer wintervoorspellingen van Piet Paulusma

In zijn wintervoorspelling van 5 december 2020 geeft Piet al aan dat we met meer winterweer te maken zullen krijgen dan afgelopen winter. Deze week geeft hij meer wintervoospellingen.

Koning Winter speelt al snel op

Het kan weleens een vreemde winter worden, die niet echt weet wat ‘ie wil. Met kwakkelweer en mogelijk warmte, maar ook 1 of meer perioden met echte winterkou. Koning Winter kan in december al gaan opspelen. De kans op een periode met echt winterweer lijkt mij ook weggelegd voor januari en vooral voor februari. Verder wordt het een winter met overlast door winterse omstandigheden zoals sneeuw, wind en ijzel. Maar mist, regen en stormweer horen ook in deze winter thuis. Gemiddeld een normale wintertemperatuur tot (te) koud.

Reken op overlast van sneeuw, wind en ijzel. Temperatuur? Gemiddeld tot (te) koud.

De winter begint 2 keer

December is de eerste wintermaand en de maand waarin de winter 2 keer begint. Op 1 december was het de 1e dag van de meteorologische winter. Op 21 december begint de astronomische winter, dus de winter volgens onze kalender.

Wat brengt december ons?

Het kan weleens zijn dat Koning Winter zich deze maand al meer zal presenteren. Dit kan door een periode met echte kou, maar ook met een sterk wisselend weerbeeld. De afgelopen jaren heeft december zich vooral van de zachte kant laten zien. Van 2010 tot en met 2019 waren 9 van de 10 decembermaanden te warm. December 2015 was ruim 6 graden te warm, met op de kerstdagen maxima van 14 en 14,5 graden. December 2010 was bijna 5 graden te koud, met op de kerstdagen in de nachten lichte tot matige vorst en in de Bilt een witte Kerst.

Kleine kans op witte Kerst

De kans op een witte Kerst is voor ons land normaal gesproken klein. Een groene Kerst is normaal. De westelijke stroming is tegen het einde van het jaar vaak sterk en zorgt vaak voor zacht en regenachtig weer onder invloed van depressie en de oceaan. Om nu te zeggen dat een witte Kerst uitgesloten is, gaat mij iets te ver. Het duurt nog even tot de kerstdagen. Deze decembermaand kan zomaar voor een omslag zorgen. We spreken van een landelijke witte Kerst als er in De Bilt op beide kerstdagen een gesloten sneeuwdek is gemeten.

Echte koudegolf is zeldzaam

Volgens de definitie van het KNMI spreken wij van een landelijke koudegolf als er in De Bilt sprake is van een aaneengesloten periode van minstens 5 ijsdagen. Dit zijn dagen met 24 uur lang een temperatuur onder 0. Dus met een maximumtemperatuur van lager dan 0 graden. Van deze 5 ijsdagen moeten er minstens 3 dagen zijn met strenge vorst, dus een minimum onder de 10,0 graden. Deze koudegolven komen in ons land maar weinig voor. De laatste koudegolf in De Bilt was in 2012 en wel vanaf 30 januari tot en met 8 februari.

Terugkijken naar… Elfstedenwinter 1996-1997

Dit was de winter van de laatste Elfstedentocht. Hierin speelde december de hoofdrol, met in de 2e week van de maand al wat lichte vorst. Vanaf 20 december tekende zich een serieuze winterperiode af. Als adviseur van de Koninklijke Vereniging de Friesche Elf Steden heb ik toen vlak voor de Kerst overleg gehad met een delegatie van het bestuur. We hebben gekeken naar de 10-daagse weersverwachting, samen met mijn ijsgroeiberekening, en kwamen tot de conclusie dat als de weersverwachtingen zouden uitkomen, een Elfstedentocht begin januari mogelijk zou zijn. Het werd 4 januari 1997…

Binnen 5 jaar een Elfstedentocht!

Veel mensen menen dat vanwege de opwarming een Elfstedentocht er niet meer komt. Ik ga ervan uit dat er met inbegrip van deze winter binnen 5 jaar een Elfstedentocht op schaatsen kan komen. In elk geval als het om voldoende ijsdikte gaat. In een lange tijd van opwarming met weersextremen is er altijd nog ruimte voor weersextremen als het gaat om een koude of strenge winterperiode. Ook al hebben we inmiddels een recordperiode vanaf 1997 zónder Elfstedentocht. De winter 1995-1996 en de Elfstedenwinter 1996-1997 zijn hier voorbeelden van. Na 16 dagen vorst en een aantal dagen matige tot strenge vorst was het op 4 januari 1997 zover. In februari 2012 hadden we 3 dagen lichte tot matige vorst te kort om een Elfstedentocht uit te schrijven, doordat een vroeg pak sneeuw in een deel van Friesland de ijsgroei had belemmerd. Ook toen was er sprake van opwarming. Dus is er toch nog kans op de ‘Tocht der Tochten’. Alleen zullen de echt koude winterperioden minder vaak voorkomen.

Bron: MAX Magazine – Editie nr. 50 2020